شعردن نثره دوغرو | ایواز طاها

شعر بیر معنالی فئنومئن دئییل. اونون ایجتیماعی یاشامدا ضدیت‌لی رولو واردیر. دئمک اولار، شعر دیلیمیزی دیری ساخلامیش ائتکن‌لردن [عامیل‌لردن] بیری‌دیر. آنجاق بو مثبت اوزون منفی آستاری دا وار.

تاریخی شراییطیمیزدن آسیلی اولاراق بیزده هله ده شعر نثره اوستون‌دور. دیلیمیزی آیاقدا ساخلامیش ائتکن‌لرین باشلیجاسی شعر اولسا دا، اونو یئرینده اوتورتماغین واختی گلیب چاتمیشدیر. چونکو، مدنیت آلانیندا شعرین تام ائگه‌منلییی سیمپتوماتیک علامت‌دیر. یعنی خسته‌لیک بلگه‌سی‌دیر. أدبيات، شعرله نثردن اولوشور. آنجاق توپلومدا تکجه شعر يازيليرسا، دئمک، توپلوم گئري قاليب. تي. اس. ائليوت ايييرمينجي يوزايللييين باشلانغيجيندا دئميشدير: «بديعي فيکير شعري آرخادا قويماسا، هئچ بير درينلييه، بوتؤولويه، چيچکلنمه‌يه گليب چيخا بيلمز.»

جميل مئريچ بو حاقدا داها سرت دانيشير: هر بير اؤلکه‌ده نه قده‌ر شاعير چوخسا، او اؤلکه دوشونجه باخيميندان گئري‌دير. اينسان‌لار و ميللت‌لر ياشلانديقجا نثره کئچر.

بونلاری گؤز اؤنونه بو سونوجا وارمیشام: قاپالی توپلوم استعاری (یعنی شعر دیلی ایله) دانیشیر، آچیق توپلوم ایسه مجازی. بیز استعاری دانیشیقدان مجازی دانیشیغا کئچمه‌لیییک.

بیز شعردن نثره کئچمه‌لیییک. بو سؤز شعری آرخادا قویماق آنلامینی داشیمیر. بو سؤزده شعرله یاناشی نثره قورشانماغین اؤنمی وورغولانیر.

نثرین سیمگه‌سی [سمبل] رومان‌دیر. رومان آچيق توپلومون ژانري‌ديرسا، شعر قاپالي توپلومون ژانري‌دير. بونو ميخاييل باختيندن ايلهام آلاراق سؤيله‌ييرم. شعرين ماهيتينده يالنيز ياشيل روحلو ديريم چاغلامير، قارا گئييملي اؤلوم ده گیزله‌نیرــ فاشيزم. رومانين بئشييي اوسسال [عقلاني] چئوره‌ديرسه، دئموکراتييانين اؤزو و يا سؤزو يارانمادان رومان يارانا بيلمزدي. رومان مرکزچیل و بوتؤچو گوجون بؤلونمه‌سینه مؤحتاج‌دیر. بیر نؤوع سوسیال دموکراسی‌یه. غریبه دئییل کی، روسیا اوکتیابر دئوریمیندن اؤنجه‌کی قافقاز آیدین‌لاری‌نین بؤیوک چوخلوغو سوسیال دموکرات‌دیرلار، نثر ایسه آیاق توتوب یئریییر.

سوسیالیزم ثروته بارماق قویوردو، دموکراسی ایسه قدرته. سوسياليزم ثروت اوجاق‌لاريني داغيتماق ايسته‌ييردي، دئموکراتييا ايسه گوجون قوتسال گؤوده‌سینی پارچالاماغا جان آتیردی. سیاسی گوج توپلوم آلانیندا بؤلوندوکجه، رومانداکي “من” پارچالانمايا بيلمزدي. آنجاق شعرده‌کي “اؤزنه” [فاعل شناسا] بؤلونمز ايدي. سياستده‌کي ديکتاتورا چؤکموشدو، کايناتين اورتاسيندا يئرلشميش پاپاچيليق کورسوسو ایسه دئوريلمیشدی. همین چؤکوش و دئوریلیشدن دولایی شعرده‌کي”من”ين اوستون سسي، رومانین مین‌بیر دهلیزینده ایتیب باتمالی ایدی.
~~~~~~~~~~~~~~~
قایاناق:
“شعر وارلیغین ائوی‌دیر” کیتابی

و “کیملیک‌چی سیاست باره‌سینده پاتولوژیک تئزلر” باشلیقلی مقاله‌نین ۱۲-جی تئزیندن سطیرلر. (مقاله بو یاخین‌لاردا ایشیق اوزو گؤره‌جک.)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *