T. : idrak Lat.: perceptio İng.: perception Fr.: perception Alm.: Wahrnehmung
آلقی گئرچکلییین بسیط آنلامدا اینسان بئینینده یانسیماسی[انعکاسی]دیر. فلسفی باخیمدان ایسه، هانسی‌سا نسنه‌یه دیققتی یؤنه‌لده‌رک دویولار یولو ایله اونون بیلیجینه وارماق اوچون فعال سوره‌ج‌دیر. هر بیر نسنه دویولار آراجیلیغی ایله آلقیلانسا دا، آلقی دویوسال ایزله‌نیم‌لردن داها آرتیق بیر شئی‌دیر. بئله کی، کانتا گؤره، ماهیت و رئاللیق آلقی فعالیتی ایله باغلی‌دیر و آلقی سوره‌جینده اؤزنه‌نین یارادیجی رولو واردیر. بو اولمادان دویوم‌لاری بیلینجه اؤتورمک باش توتا بیلمز. اؤزنه‌نین بو رولو او قده‌ر قاباریق‌دیر کی، آلقی‌نین اؤزو بئله آلقی قونوسو اولا بیلر.* هر بیر آلقیدا “آلقی اولایی”، آلقی ایچیمی” و “آلقی نسنه‌سی” آییرد ائدیلیر. آلقی‌لار ایکی یئره بؤلونور: دیش‌آلقی: دیش‌دونیاداکی نسنه‌لره یؤنه‌لن، اونلارلا ایلیشکیلی اولان آلقی؛ ایچ آلقی: ایچ‌دونیانین گئرچکلیک‌لری (روحسال دوروم‌لار، روحسال ائدیم‌لر، روحسال ایچیم‌لر).
دیالئکتیک ماتئریالیزمه گؤره، آلقی اینسان دیشینداکی نسنل [عینی] عالمین اونون دویوم عضولرینه، بئینینه ائتکیسیندن یارانان انعکاس سوره‌جی‌دیر. اینسان‌لار آلقی گئدیشینده ألده ائدیلن حقیقت‌لرین آراجیلیغی ایله عالمی درک ائدیر، یئری گلدیکده ایسه اونو اؤز دیلک‌لرینه اویغون دییشدیریر.**
_______________
* فلسفه‌ده وارلیق باره‌سینده تعلیم اونتولوژی آدلانیر، آلقی باره‌سینده تعلیم ایسه ائپیستئمولوژی [رسمی دیلده: قنوسئولوگییا].
** بو، مارکسین مشهور سؤزوندن آلینمیشدیر: بوندان اؤنجه فیلوسوف‌لار دونیانی آلقیلاماغا چالیشیردیلار، بوندان بئله بیز اونو دییشدیرمه‌یه چالیشاجاغیق.
سؤزلوک: دیش آلقی: ادرک خارجی / سورج: فرآیند، پروسه / گئدیش: فرایند، پروسه / آراج: واسیطه /نسنل: اوبیئکتیو، عینی / ایچیم: مضمون، content /ائدیم: کردار.
ایواز طاها