ایدئولوگییا بیر نؤوع ایدئیا‌لار، تصووورلر و قاوراملار [مفهوم‌لار] سیستئمی‌دیر. روسجادا “ایدئولوگییا” کیمی سسله‌نن ایصطیلاحین اینگیلیس دیلینده قارشیلیغی “ایدئولوژی”دیر. باشقا سؤزله، “ایدئولوژی” سؤزو روسجادا صیفت‌دیر، یعنی اینگیلیسجه “ایدئولوژیک” سؤزونون آنلامینی داشیییر.
بونا گؤره، “ایدئولوگییا”نی رسمی دیله اویغون اولا‌راق ایسم کیمی ایشله‌دیریک‌سه، اوندان یارانمیش “ایدئولوژی” سؤزونون صیفت اولدوغونو اونوتمامالیییق. بئله‌جه فارسجادا “دیدگاه ایدئولوژیک” و “ویژگی‌های ایدئولوژی” سؤز بیرلشمه‌لری دیلیمیزده بئله سسلنمه‌لیدیر:
روسجایا دایاناراق: ایدئولوژی باخیش، ایدئولوگییانین اؤزه‌للییی.
اینگیلیسجه‌یه دایاناراق: ایدئولوژیک باخیش، ایدئولوژی‌نین اؤزه‌للییی.
بو قایدا بوتون لوگییا و لوژی ترکیب‌لی سؤزلری ایچه‌ریر: تئخنولوگییا/ تئخنولوژی، تئکنولوژی/ تئکنولوژیک.
ایدئولوگییانین آنلامینا گلدیکده مسئله‌نی بیر آز گئنیش آچیقلامالیییق: “لوژی”یه بیتیشن سؤزلرین بیرجه اؤزه‌للییی واردیر: “لوژی” بللی فئنومئنین اؤیرنمه‌سی دئمک‌دیر. لاکین ایگئلتون دئمیشکن “لوژی” أکینی گؤتورن سؤزجوک‌لر، اؤز آنلام‌لارینا ترس گلن بیر گئدیشه قاپیلیرلار. بو سؤزجوک‌لر فئنومئن‌لری اؤیرنمک عوضینه، اونلارین آنلامینا سوْن قویورلار. اؤرنه‌یین “مئتودولوژی” سؤزو یؤنتم‌لرین [مئتودلارین] آراشدیرماسی آنلامینی داشیسا دا، ایندی داها مئتود آنلامیندا گئدیر. سیز مئتودولوژینی آراشدیردیغینیزی وورغولادیقدا، مئتود باره‌سینده ایره‌لی سورولن ایدئیا‌لاری یوخلاماغی نظرده توتمورسونوز، قوللانیلان مئتودلاری آراشدیریرسینیز. باشقا اؤرنک:
ــ اینسانین بیوْلوگییاسی چوخلو میقداردا کربوْن موْنو اوْکسیدی ایله اوُیوشور.
بو جومله‌ده بیولوگییا‌دان مقصد، بدن حاققیندا بیلگی قازانماق دئییل، بدنین اؤزودور. باشقا سؤزله، بیزیم بدنیمیز باره‌سینده آپاریلان آراشدیرما‌لار چوخلو میقداردا کربوْن موْنو اوْکسیدی ایله اوُیوشمور، ساده‌جه بدنیمیز اونونلا اوُیوشور. “ائکولوگییا یانداش‌لاری” سؤزبیرلشمه‌سینده ایسه، ائکولوگییا‌دان مقصد، یاشاییش چئوره‌سینی [موحیط زیستی] علمی باخیمدان آراشدیرماق دئییل، چئوره‌نین اؤزودور.
اؤنجه سؤیله‌دیییمیز کیمی، ایدئولوگییا دا بئله بیر ترس باخیشین قاپسامیندان قیراقدا قالمیر. کؤکونه باخاندا ایدئولوگییا ایدئیا‌لارین علمی آراشدیرماسی آنلامینی داشیسا دا، سورعتله دییشیک‌لییه اوغراییب، بیر نؤوع ایدئیا سیستئمی آنلامینی قازاندی. ایدئولوژیست فیلوسوف اول‌لر دوشونجه‌لریمیزین اؤزولو و قوُرولوشونو آیدینلیغا چیخارماق ایسته‌ییردی، آمما ایدئولوگییا سونرا‌لار بیلیمه قارشی دایاندی، یالان بیلگی قوْنومونو [جایگاهینی] قازاندی.
ايدئولوگيياني «توپلومسال بير گروپا و يا قاتا اؤزگو اولان اینانج‌لار، قاوراملار و گيريشيم‌لر [اقدام‌لار] توپلوسو» آدلانديرماق اولار. مارکس ايدئولوگيياني ائگه‌من صینیفین اوره‌تدییی يالان بيلگي سانسا دا فهله صیفینده همین بیلگییه توپلومسال بیلینجین رمزی کیمی باخیردی. آنجاق بوتون قاوراملار و عقيده‌لرين يالان اولا بيلمه‌دييي اوچون، ايدئولوگييا بيزيم عقيده و عمل‌لريميزين بير بؤلومو اولا بيلر. تئري ايگلتون Terry Eaglton ايدئولوگييانين يايغين تعريف‌لريني بئله سيرالايير: «توپلومسال ياشامدا آنلام‌لارين، علامت‌لرين و دَيرلرين اوره‌تيم گئديشي؛ اؤزه‌ل بير توپلومسال گروپ يا قاتا اؤزگو [مخصوص] اولان دوشونجه‌لر توپلوسو؛ هئگئمون سياسي گوجه مشروعيت [لئگیتيم‌ليک] باغيشلايان دوشونجه‌لر؛ آرديجيل تحريف اولونان ايلگي‌لر؛ اؤزنه‌يه قونوم [ايستاتوس] باغيشلايان ائتکن [عاميل]؛ توپلومسال چیخارلاردان قايناقلانان دوشونجه بیچیمی؛ اوخشاييش identity دوشونجه‌سي؛ ايجتيماعي باخيمدان اينسانا گره‌کلي اولان یانیلساما [تَوَهّم]؛ گوج و سؤيلمين قاريشيغي؛ عملده گرچکلشمه‌یه ماراقلی اولان اينانيش‌لار توپلوسو؛ فردلرین اونون یاردیمی ايله توپلومسال قورولوش‌لا ايلگي قوردوقلاری ایفاده آرجی.»
ایواز طاها