فلسفه، بیلیم، أدبیات و اینجه‌صنعت آنالیتیک سؤزلویو
بو منیم یئنی کیتابیم‌دیر. (کیتابین آدی قطعی‌لشمه‌ییب.) آدیندان دا بللی اوْلدوغو کیمی “ساغلام دیل” باشلیقلی کیچیک أثریمده اؤنردیییم مسئله بوردا دیققت مرکزینده دایانیب: اورتوگرافی ایله یاناشی تئرمین‌لر سورونو ایله کسکین، گئنیش و سوره‌ک‌لی اوغراشماق. چونکی تئرمین‌لرین مسئله‌سی چؤزولمه‌یینجه ساغلام بیر دیله یاخینلاشما ادعاسی آبسورد آلیناجاق. “قاورام”لارا قویولموش آدلارین (یعنی تئرمین‌لرین) اوزه‌رینده اوزلاشمادان و یا ائله بیر تئرمین‌لری قوندارمادان دوشونجه گئدیشی چیخیلماز یولدا قالیر. شعرین بالیشجا گوره‌وی ایمگه یاراتماق‌دیرسا فلسفه‌نین ایشی قاورام تؤره‌تمک‌دیر. گئنه‌ـ‌بولا شعر سؤیله‌ییریک چونکو ایسته‌نیلن قده‌ر ایمگه وار، دوشونجه‌یه یئترینجه گیریشه بیلیمریک چونکی قاوارم‌لاریمیزین آدی یوخدور.
کیتابدا باجاردیغیم قده‌ر داها چوخ فلسفه، بیلیم، بیر آز دا أدبیات و اینجه‌صنعت آلان‌لارینا عاید آچار سؤزجوک‌لری، دئییم‌لری و داها چوخ تئرمین‌لری آچیقلامیشام. باشقا کیتاب‌لاریما رغمن، قوْنون حیاتی اؤنمی اوجباتیندان بو سؤزلویون تام متنی بؤلوم‌ـ بؤلوم بو اینتئرنئت دوشرگه‌سینده وئریله‌جک. ألبتته سؤزلویون بعضی بؤلوم‌لری، آیری‌ـ‌آیری جیزماقارالاریمین بیر پارچاسی اوْلاراق بوندان اؤنجه آددا‌ـ‌بوددا بیچیمده وئریلمیشدیر (آشاغیدا “فوتوریزم” بارهسینده وئردیییم بیلگیلر اؤنجه کیتابلاریمین بیرینده گئتمیشدی.) سؤزلوکده یالنیز بللی قاورام‌لارین آچیقلاماسی وئریلمه‌یه‌جک، بعضن همین سؤزلره اؤز دیلیمیزده قارشیلیق آختاریشی دا یئر آلاجاق. هابئله اوْنلارین قوللانیشی زامانی قارشیلاشا بیله‌جه‌ییمیز یانلیشلیق‌لارا ییغجام چرچیوه‌ده گتیردیییم چؤزومله‌مه‌لری سایین قلمداش‌لارلا پایلاشاجاغام.
سؤیله‌دیک‌لریمه اوچ مسئله‌‌نی ده آرتیرمالییام: بیرینجیسی، بیزیم اؤزگو دوروموموزدان آسیلی اوْلارق بو أثر بنزه‌ر سؤزلوک‌لردن فرقلی‌دیر. بوردا سؤزلره داها چوخ فلسفه و دیلچلیک قوْوشاغیندا قارشیلیق [معادل] آختاریشی بوجاغیندان باخیلسا دا، بونلارلا بیرباشا ایلگیلی اولمایان (آمما ساغلام دیللین فورمالاشماسینا گره‌ک‌لی ساییلان) سؤزلردن یان کئچمه‌میشم. (اؤرنه‌یین، بیر چوْخ فلسفه ائنسیکلوْپئدییا‌لاریندا “یوزایللیک” سؤزونه یئر وئریلمه‌یه ندن یوْخدور، بیزده وار.) ایکینجیسی، بوردا باشلیق‌لارین [مدخل‌لرین] ایلکین قارالاما‌لاری وئریلیر، سوْنرا سایین قلمداش‌لار و اوْخوجولارین تنقیدلری و اؤنرلرینه دایاناراق سوْن واریانت بیرداها حاضیرلانیر. اوچونجوسو، بو أثرده اؤزگون‌لوک اؤزه‌للیییندن وازکئچمیشم. یعنی تام اوریژینال بیر اثر یاراتماقدانسا بللی بوشلوغو دولدورماغا چالیشمیشام. بونون اوچون یئری گلدیکده اینگیلیسجه، ایستانبول تورکجه‌سینده، عربجه و فارسجادا یازیلمیش چوْخ‌ساییلی أثرلردن گئنیش ترجومه‌لر وئره‌جه‌یم. ألبته بو أثرلرین بئش سامباللی اؤرنه‌یی گؤزومدن یایینماییب: “بدیا آخارسو”نون تورکجه کیتابی، اینگیلیسجه “ایستانفورد” ائسیکلوپئدیاسی، عربجه “موسوعه الفلسفه”، فارسجا “دایره المعارف مصاحب” و آذربایجان تورکجه‌سینده یانلیشلیق‌لارلا دولو “فلسفه لوغتی”.
ایواز طاها