تاريخ‌چي‌نين سوچو | پاواوْ پاويسيج | چئویرن: ایواز طاها

24قوْرخو حؤكم سوٍره‌ن زامان‌لار، كوتله‌وي  ياخالامالار گوٍنده‌ليك وظيفه كيمي قارشييا قويولدو. چوخ‌واخت بو ايشه گئجه‌لر قاتلاشيرديلار. اوٍزوـ اؤرتولو ياراقلي بؤلوک­‌لر [دسته‌لر]، قاپيني دؤيه‌ره‌ك ائو يييه‌سينه، گؤزو يوخولو حالدا پالتاريني گئيينمه‌سيني أمر ائديرديلر. سوْنرا اوْنو شهرين هر يئرينده گؤبه‌لك كيمي بيتمكده اولان خيرداجا زيندان‌لارا آپاريرديلار. گوزه‌تچي‌لر بعضَن بوٍتون عايله اوٍيه­لريني بيرگه ياخالايير، اؤزلرييله آپاريرديلار؛ بؤيوٍك ننه‌ني اوشاق‌لارلا بير يئرده اوْجاق باشيندا يوخودا ايكن بئله.

شهرين نفوسو گوٍندن­ـ ­گونه أريييردي. گؤزه‌تچي بؤلوک‌لري هاي‌ـ ‌‌قارا سالاراق شهري باشدان­باشا آياقلايير، آدام‌لاري ائولريندن باييرا چيخارير، كوچه‌لرده سوٍرويه­‌ـ سوٍرويه آپاريرديلار. چوْخ­‌لاري گئجه‌لر پالتارلي ياتير، بوخچا‌ـ باغلامالاريني باش­لاري‌نين آلتينا قويوردو. جاماعات سكسكه‌لي ياتيب، سكسكه‌لي دوروردو. چوٍنکو هر آن مأمورلارين ائوه تؤكوٍلوشمه‌سي گؤزله‌نيلمز دئييلدي. هامي، بير بئله آدامين زيندان­لاردا نئجه يئرلشديريلمه‌سيندن چاشيب قالسا دا، بير موٍددت‌دن سوْنرا بوٍتون ائولر دوستاقليغا چئوريلدي؛ بيرـ‌ بيري‌نين آردينجا. ائله اوْلموشدو كي، بونو اوْنون ائوينده دوستاق ائديرديلر، اونو دا بونون. وارلي‌لاري يوخسول­لارين ائوينه تپيرديلر، و عكسينه. عسگرلري اوْخول‌لارا، خاچ­آتالاريني دؤيوٍش دوشرگه‌لرينه، حكيم‌لري عليل‌لر ائوينه، دله‌دوٍز‌ جله‌‌قيرميش‌لاري ايسه تاپيناق­‌لارا [معبد‌لره] اؤتوٍروردولر.

ايشچي قاتي كسکينجه آزالدي، دوستاق‌لار ايش­لرين چوْخونو بوْيون‌لارينا گؤتوٍردولر. هامي‌نين بيرـ بيرينه اوْخشار گئييمده اوْلدوق‌لاريندان هر شئي قارانليق ايدي. دوستاق‌لارين سايي گيزلي ساخلانديغي اوچون، كيمين دوستاق اوْلدوغو، كيمين‌سه اؤزگور [سربست] قالديغي آيدين دئييلدي. حتتا باشقا آدام­لاري ياخالاماق اوچون دوستاق‌لاري ايشه گؤتوٍروردولر. اوْنلار ايسه دوستاق اولدوقلاري حالدا ده­‌يه‌نك گزديريرديلر.

ياخالانان‌لارين سايي آرتماغا باشلاميشدي. گله‌جك قوربانليق‌لارين ايچينده، شهرين يوٍکسک روٍتبه‌لي آدليم شخص‌لري ‌ده گؤزه چارپيردي. كئشيش‌لر، آل‌وئرچي‌لر، اوْردو باشچي‌لاري، حربي پوليس‌‌لر و دؤولت ايشچي‌لريني ده آپارديلار. سوْندا هاميني محبسه باسديلار، دؤولت يوٍكسك مقام‌لاريني بئله، زيندانا سوْخدولار. هركس او بيريسيني گوٍدوردو. هامييا ائله ‌گليردي كي، شهرين يؤنه‌تيمينده اوْنلارا دا پاي دوٍشور، و آدام­لاري ياخلاييب، حبسه چكمكدن پاي‌سيز قالميرلار. هاميسي عيني گئييم‌ده برابر حاق­لاري اوْلدوغوندان، هابئله هاميسي بيرگه ياخالانديق‌لاري اوٍزوندن، سانكي نه‌­سه باش وئرمه‌ميشدي. اوْنلار ايش‌لرينه گئدير، عادي گوٍنده‌ليك ياشاييش­لاريني سوٍردورور، هر هانسي سوْرغونون جاوابيندا چوْخ گومان، دورومدان راضي قالديقلاريني بيلديره‌رديلر.

بير نئچه ايل اؤتدوكدن سوْنرا، بئله ‌بير ياخالانمالاري يئرلي­­ـ ديبلي داناراق،ــ بو سؤزلر، غرض‌لي، آخماق و ساتقين بير تاريخچي‌نين اويدورمالاري­دير،ــ دئديلر.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سکسه: اضطراب، تشويش، هيجان /جاماعات سكسكه‌لي ياتيب، سكسكه‌لي دوروردو: مردمان مضطرب مي­خوابيدند و مضطرب بيدار مي­شدند. (بو جوٍمله‌ني عيني ايله يوسيف صمداوْغلونون كيتابيندان گؤتوٍرموشوم:

 Yusif  Səmədoğlu, Qətl Günü, Bakı, Yazıçı, 1987, s.15

پاواوْ پاويسيج‌ Pavao Pavlicic كروات [خروآت] Croat يازيچيسي.1946ـ‌جي ايلده اسلاوْوني Slavoni اؤلكه‌سي‌نين ووُكوْوار Vukovar شهرينده آنادان اوْلموشدور. أدبيات پروْفئسوري كيمي زاگرئب Zagreb بيليم­يوردوندا چاليشير. او، 1997ـ­جي ايلين يانواريندا خرواتيا علم‌لر آكادئمياسي‌نين أن گنج عضوو كيمي سئچيلميشدي. پاويسيج قيرخ­دان چوْخ كيتاب نشر ائتديره‌­رک، ايندي اؤلكه‌سي‌نين أن چاليشقان و أن آدليم يازيچي‌لاريندان‌دير. «تاريخ‌چي‌نين سوچو» يازيچي‌نين يوگسلاويا فدراسيوني داغيلماميشدان اؤنجه يازديغي أثرلرين ماراقلي اؤرنک‌لريندن‌دير. بو اؤيکو‌ٍده  اؤزباشينا حؤكومت‌لرين هامي‌يا تانيش اوْلدوغو باشليجا اؤزه‌للييي ساتيريك بير چالارلا چؤزوم­له‌­نير. ماراقلي بودور کي، توتاليتار حؤكوٍمتي ياراتميش بير توْپلوم، نئچه ايل سوْنرا، ائله بير دؤنمين رئالليغيني داناراق، اوْنو غرض‌لي و آخماق بير تاريخ‌چي‌نين  اويدورمالاري آدلانديريرلار.

قایناق: چاپ اولمامیش “دیکتاتور” کیتابی