«فارسجادان آلينما سؤزلرين ترجومه‌سينده، هردن سهوه يول وئريلير. 90ـ جي ايل‌لرده آذربايجان تورکجه‌سينده چيخان ايسلامي بيرليکقزئتي‌نين آدي فارسجا وحدت اسلامي سؤزبيرلشمه‌سي‌نين حرفي ترجومه‌سي‌دير. بو ترکيبين سوْنونا آرتيريلميش “ي” حرفي، منسوبييت أکي‌دير. بيزده بو “ي”، سؤزبيرلشمه‌سي‌نين اورتاسينا دئييل، سوْنونا گلير. بونونلا دا ايسلام بيرلييي داها دوزگوندور.»
لاکین بو حؤکم هر یئرده کئچرلی دئییلدیر. اؤرنه‌یین، “نظری باخیمدان” سؤزبیرلشمه‌سی “تئوریک باخیمدان” آنلامینی ایفاده ائدیرسه، “نظر باخیمیندان” سؤزبیرلشمه‌سی “تئوری باخیمیندان”نین قارشیلیغی دئییل.
ائله‌جه، “آللاه بیرلییی” ایله “ایلاهی بیرلیک” عئینی آنلامی داشیمیرلار. بیرینجیسی آللاهین بیرلییینه ایشاره‌دیر، ایکینجیسی ایسه بشرین تانریدان گلمه بیرلییی‌دیر. هابئله “تاریخ مسئله‌سی” problem of history و “تاریخی مسئله” historical problem بیربیریندن یئردن گؤیه فرقله‌نیرلر.
بونون اوچون بعضن بئله‌جه ترکیب‌لری قوللانماق مجبوریتینده‌ییک. البته بو سورونو دا ایستانبول تورکجه‌سیندن یارارلانماق‌لا قیسمن آرادان قالدیرماق اولار. چؤزوم‌یولو “سل” و “سال” أک‌لریندن یارارلانماقدادیر. اؤرنه‌یین قورام [نظریه] سؤزونو چتینلیک چکمه‌دن هر ایکی ترکیبده ایشله‌ده بیله‌ریک:
ــ قورام باخیمیندان، قورامسال باخیمدان.
بوتون بونلارا باخمایاراق، هله‌لیک منسوبیت أکی اولان “ی” حرفینی باجاردیقجا سؤزبیرلشمه‌سی‌نین سونونا بیتیشدیرمک داها یاخشی‌دیر.
٭ بو کيمي سؤز ترکيب‌لري‌نين ديليميزين قورولوشونا کؤکلو ائتکی باغيشلياديغينا گؤره “ساغلام ديل” باشليقلي أثريمده گئنيش آچيقلاميشام.
٭ اوستاد ابراهيم رفرف بو مدخلين حاشيه‌سينده قيد ائتميشلر: «نظره گلن هر ايکي ترکيب دوزگوندور، آنجاق فرقلي معنالاردا. Islamic unity, Unity of Islam.»
ایواز طاها