رسمی آذربایجان تورکجه‌سینده یابانچی سؤزلر چوخ‌دور. آمما همین سؤزلرین ائگه‌من‌لیییندن [هژمونیسیندن] قورتولماغین یولو، ألیمیزه کئچن دوغما سؤزلری دیله سوخوشدورماق دئییل. یابانچی سؤزجوک‌لرین قارشیلیغی [معادل] اولاراق یئنی یانلیشلیق‌لار قوندارماقلا، دیلی تمیزه چیخارماق اولماز. اصلینده سؤزجوک‌لرله اویناماق چتین ایش دئییل. هر کس ایسته‌دییی یابانچی سؤزجویه ایسته‌نیلن سؤزلوک‌لردن دوغما قارشیلیق تاپا بیلر. لاکین باشقا سؤزلرله اویوم ایچینده اولمایاراق بیردن‌بیره جومله اورتاسینا قونموش سؤزجوک، معنا پازئلینی یئترینجه دولدورا بیلمز. هر سؤزجویون دیل جوغرافیاسیندا بللی یئری، چالاری و قونومو وار. اوسته‌لیک، سؤزجوک‌لرین تک‌لیکده ذاتی آنلام‌لاری یوخدور. اونلار آیری‌لاری ایله یان‌یانا اوتوردوقلاریندان آنلام قازانیرلار. بونا أساسن هر بیر سؤزجویو هانسیسا جومله‌نین ایچیندن چکیب چخاریب اونون یئرینه باشقا سؤزجوک سوخوشدورماقدا حاقلی دئییلک.
بو چاتیشمازلیغی اؤزه‌للیکله آنادولو تورکجه‌سیندن منیمسه‌نیلن متن‌لرین چوخوندا گؤروروک. منجه سؤزجوک ایکینجی مسئله‌دیر. بیرینجیسی مؤوجود آذربایجان تورکجه‌سینی دقیق اؤیرنمه‌لی، سؤزلرله واسواسی سویه‌ده اوغراشمادان چکینمه‌لی، دیلی یاخشی اؤیرندیکدن سونرا اونو تمیزله‌مه‌یه قورشانمالیییق.
یئنی کیتابیمین بیر بؤلومونو دوست‌لارا اوخویوردوم. دینله‌ییجی‌لردن بیری سوال وئردی: نییه اگزیستانسیالیزم سؤزونون تورکجه قارشیلیغینی ایشلتمه‌ییبسینیز؟ سوروشدوم: متنی باشا دوشدونوز مو؟ دئدی: هئچ نه آنلامادیم!
بو داورانیش یایغین [شایع] بیر فئنومئن‌دیر. چوخ‌لاری‌نین متن‌له ایش‌لری یوخدور. اونلار متنده آرین [خالیص] سؤزجوک آختایریرلار. دیل‌له بئله‌جه داورانماق دوزگون دئییل. مثلا بو یازیداکی “فئنومئن” سؤزو اوچون دوغما قارشیلیغیمیز اولسایدی، یاخشی اولاردی. لاکین بو کلمه او قدر دقیق و آغیر بیر معنا داشیییر کی، اونو دیشلاماقدا احتیاطلی اولمالیییق. و البته فئنومئن کیمی بیر کلمه‌‌نین هله‌لیک دوغما قارشیلیغی اولوب اولماماسی، دیلی دوزگون یازماقدا مانعه تؤره‌تمیر. بیرینجی نؤوبه‌ده بیز دوزگون یازماقلا مشغول اولمالیییق.
________________________
قایناق: “آنلام” درگیسی ایله موصاحیبه‌دن آزاجیق رئداکته ایله