کیتابی بوردان ائندیریرن >>> “کیملیکچی سیاست باره‌سینده پاتولوژیک تئزلر“ [تزهایی آسیب‌شناختی درباره‌ی سیاست‌های هویتی]. بو، ایواز طاهانین قیسا بیر کیتابی‌‌نین آدی‌دیر. کیتابین ایلکین قارالاماسی [چرکنویسی] یالنیز سانال اورتام‌دا نشر اولونور. یازار بو کیتابدا بعضی سوال‌لارا جاواب آختایریر: سیاست دوغرودان‌می چیرکین بیر ساحه‌دیر؟ کیملیکچی سیاستین آماجی نه‌دیر؟ اؤزچو [ذات‌گرا] طبقه آنلاییشی اؤنمینی ایتیردییی چاغدا توپلومسال …
Read More ““کیملیکچی سیاست باره‌سینده پاتولوژیک تئزلر” کیتایینی ائندیرین”
سؤزجوکلر بیزیم اوچون اؤنم‌لی‌دیر، چونکی داها دانیشمایان کیمسه آرتیق گئجیکمه‌دن قتل تؤره‌ده بیلر. ائ. ژئلینئک آذربایجان رئسپوبلیکاسیندا ایشله‌نن بیلیمسل دیل پروبلئماتیک‌دیر. پروبلئم ایلک باخیشدا اؤزونو تئرمین آلانیندا گؤستریر.[1] دئمک اولار تئرمین‌لره سؤیکنمه‌سی قاچیلماز اولان بیلیمسل نثرده، فعل‌لردن باشقا دوغما دیلدن بیر ایز قالماییب. فعل‌لرین چوخو دا جالاق‌دیر. منطیق، فلسفه، حقوق، دیلچی‌لیک و ریاضیات کیمی …
Read More “نه جالاق دیل، نه ده دیل تملچی‌لییی | ایواز طاها”
۱. دیلین اؤزه‌رک [خودبسنده] وارلیغی واردیر. او، یالنیز دوشونجه‌نین ایفاده آراجی دئییل، یالنیز اینسان‌لار آراسیندا اۆنسیت قوللوقچوسو دئییل. گله‌نک‌سل دیلچیلیکده، دیل‌له دوشونجه ایلگیسی ایکینجی‌سی‌نین خئیرینه یوزولموشدو. آنالیتیک فلسفه و چاغداش دیلیچیلیک بو باخیشی چوخدان آرخادا قویموشدور. بوردان آشیری سونوج چیخاراراق دیلی دیل اوچون قابارتماق ایسته‌میریک. پراتیک سویه‌ده، دیلی دیل اوچون گلیشدیرمک آبسورددور. تکجه آبسورد دئییل، …
Read More “ديل اینسان‌لارا یاشام، تانري‌لارا ایسه آد باغيشلايير! | ایواز طاها”
بير چوخ ميللت‌لر کيمي، بيزيم تاريخيميز ده کيشي‌لرين اويلاغي‌دير. دوغرودور، دده قورقوددا، اصلي‌کرمده و عباس‌گولگزده قادين سؤيلم‌لریيله قارشيلاشيريق. آمما بو اوجقاردير. اوجقار دئيه‌نده بير داها وورغولاماق ايسته‌ميريک کي، أسکی عرب‌لر قيز اوشاق‌لاريني ديري ديري باسديريرديلار. و یا داها اؤنجه‌لری خاطیرلاماق ایسته‌میریک. حئمورابي قانون‌لاريندا دئييليردي: «بير کيشي، هانسي‌سا آريستوکرات کيشي‌نين قيزيني دؤيه‌رک اؤلدورسه او کيشي‌نين اؤزو …
Read More “شعر، قادين شاعيرلر و فئمينيزم | ایواز طاها”
ایلک باخیشدا فلسفه‌نین یالنیز موطلق‌لر دوزه‌لییینده گزیندییی گؤرونور. باشقا سؤزله، بیرچوخ‌لاری فلسفه‌نین زامانسیزلیغا سارماندیغینی گومان ائدیرلر. لاکین بو یالنیز بیر آرزودور. گئرچک فلسفه أن یاخین زامان و مکانا باغلی سورولارا تپکی‌لردن باشلانیر. بونون اوچون آلمان مکانی‌نین فلسفه دقیقه‌سیندن سؤز آچماق اولار، فلسفه‌نین ایسه آذربایجان دقیقه‌سی باره‌ده یالنیز سوسماق اولار. اؤرنه‌یین، ائرنئست کاسیرئرین “سیمگه‌سل بیچیم‌لرین فلسفه‌سی”[1] …
Read More “فلسفه‌نین دؤرد تاریخی دؤنمی | دوغان اؤزلم | ایواز طاها”
آذربايجان توركجه‌سينده وئريليش يايان یئرلی راديو و تلويزيون كانال‌لاري گئنللیکله يانليش دانيشيرلار. ديليميزين کورلانماسیندا بونلارين بوراخدیغی بؤيوک ائتکی دانيلماز‌دير. بو بيلگي آراج‌لاري، اوخوجو، دينله‌ييجي و گؤروجولرین بؤيوك كوتله‌سي ايله دیالوگدا اولدوقلارینی گؤز اؤنونه آلدیقدا، مسئله‌نين اؤنمي داها دا آرتير. گؤرونور، بئله بير آپاريجي مانعه‌دن يان كئچمك، ديلين آلین‌یازی‌سینا گؤز يومماقدان باشقا بیر آنلام داشيماياجاق‌دير. بیلیریک …
Read More “يئرلي راديو و تلويزيون‌لارين جالاق ديلی | ایواز طاها”
انسان يالنيز ايتکين اؤلکه آختاريشيندا انسانلاشير. ياشامين آرخاسيندا حقيقي دنيا يوْخ‌دور بيليم حقيقتي بوُلور، اينجه‌صنعت ايسه گؤزه‌للييي يارادير. بونلاري دَييشيک ساليرکن ايش‌لرين گئديشي آخسايير. گؤزه‌للييي کشف اتئمه‌يه، حقيقتي ياراتماغا قالخيشيرکن يانليشليق باش وئرير. شعر بيليمين گؤره‌ويني اؤز اوٍزه‌رينه گؤتوٍرور، بيليم ايسه شعرين. هر شئي آيدين‌دير. گؤزه‌للييي قوْيوب، حقيقتي ياراتماق ايدئاليزمه قاپيلماق‌دير. گئرچک‌ليک‌له ايلگيسي اوْلمايان …
Read More “ایتکین اؤلکه [اوتوپیا] | ایواز طاها”
اؤلمزليک، انساني قيسا يوْلچولوغوندا باغرينا باسير. بیرینجیسی، کیتاب‌لاریمین بیریندن آلینمیش بو یازی، سانال اورتامین ساده‌لیک‌سئوه‌رلییی و دؤزومسوزلویونه اویغون گلمه‌یه بیلر. هابئله یازی‌نین فلسفه روحلو اولدوغونو گؤز اؤنونه آلاراق قاوراییشی چتین گؤرونه بیلر. ایکینجیسی، مدنیت باخانلیغی‌نین کیتاب‌لارا تحمیل ائتدییی یازیم قلاووزو (آلینما سؤزجوک‌لرین اولدوغو کیمی یازیلماسی) منیم یازی اوسلوبوملا اویوشمور. 1. نسنه‌نين باغرینا باسیلماسان شعر دوْغولماز …
Read More “هايکو و ميستيک شعر | ایواز طاها”
آذربایجان جومهورییتینده دوشونجه سورونو درین‌دیر. بو سورون یالنیز سوموت اؤزه‌للیک داشیمیر، اونون قیغیلجیم‌لاری هر آن گونده‌لیک یاشامیمیزا دا سیچراییر. باشقا سؤزله، اونون ائتکیسی یاشامین اوبیئکتیو آلانی اولان و توپلومون گئرچکلشمه‌سی‌نین شرطی ساییلان “سیاست”ده ده اؤزونو گؤستریر. مسئله‌نین کؤکو ایسه اوسساللیقدادیر. اوسساللیغین [عقلانیتین] آخساقلیغی اوزوندن “سیاست” اوچ فئنومئن‌له یئر دییشدیریر: چوروک أخلاقی ده‌یرلندیرمه‌لر، أیلنجه و پولیس …
Read More “پوست‌مودئرنیزم آذربایجانا گلمه‌دن گئتمک ایسته‌ییر | ایواز طاها”
ماکس ائشتیرنئرین (1806-1856) باخیشیندا اؤزلوک و اؤزگورلوک ماکس ائشتیرنئرين اؤزگورلوک آنلاييشي، بعضي دوشونرلرين ايفاده ائتديیي کيمي، موطلق اؤزگورلویون عرشه قالدیریلماسی دئمک دئییل. و یا أساسن یاشام طبيعتي‌نين موطلق اؤزگورلویه ايمکان وئرمه‌ديیي دوشونجه‌سينه سؤیکنمیر. اصلينده بوردا اوستو اؤرتولمک ايسته‌نیلن مسئله، ائشتیرنئرين دوشونجه‌سینده “اؤزگورلوک و اؤزلوک” آنلاييش‌لاری‌نین بیربیریندن سئچیلمه‌سی‌دیر. ائشتیرنئر، اؤزگورلویو، بوتون محدودلاشديرمالارين يوْخلوغو آلامیندا ساوونور. …
Read More “آنارشیست اولماق ایسترمی‌سینیز؟ | حانیفی ماجیت | ایواز طاها”
هیتلئرین چؤکوشو آردینجا بیر فیلوسوف بئله سوال قویدو: حاکیمیتین دیکتاتور و یا دئموکراتیک اولماسی‌نین ایلکین گؤستریجیسی نه‌دیر؟ جاواب بو ایدی: کوتله هانسی‌سا حؤکومتی به‌یه‌نمه‌دیکده گوج ایشلتمه‌دن دئویره بیلیرسه او حؤکومت دئموکراتیک‌دیر، یوخسا دیکتاتور. دیکتاتور حؤکومت همیشه اؤزونه قارشی هر توًرلو دیره‌نیشی قانلی مجرایا سوًروک‌له‌ییر؛ هر بیر اعتراضی قورغو قورامینا [توطئه نظریه‌سینه] سیغیناراق تاپدالاییر. قورغو قورامینا …
Read More “وطن سنسیز گؤزل‌دیر، بشار! | ایواز طاها”
“ياراديجی‌نين اؤلومو” رولان بارتین آدییلا باغلی مشهور قورام‌دیر. کلاسيک ادبياتدا، اوخوجويا يالنيز توٍکه‌ديجي [مصرف‌‌‌‌‌‌‌کننده] کيمي باخيليردي. متن يازيچي‌نين بئينيندن بيرباشا اوخوجونون بئينينه داشينيردي. متنين بيرجه آنلامي واريدي، او دا يازيچي‌نين ذهنييتينده يارانيردي. يازيچي توتاليتار حؤکومت‌لر کيمي متنه و متنين اساسلانديغي آنلاما حؤکم سوٍروردو. اوخوجو، متندن آسیلی اولان ساده بير توٍکه‌ديجي ايدي. بونون فلسفي کؤک‌لري واريدي. …
Read More ““یارادیجی‌نین اؤلومو””
لیبی دئوریمینده ایستالیندن قالما جیندیر بیر گله‌نک بیردن‌بیره باش قالدیردی. بو گله‌نک سوریه دئوریمینده داها پلانلی، داها قورخونج بیچیمده یئنیدن ایستئحصال اولوندو: “اعتیراف”. بونونلا دا دئموکراتییا و دیکتاتورلوغون تانیمیندا [تعریفینده] یئنی بیر اؤلچو اورتایا چیخدی. باشقا سؤزله، اعتیراف آکسییاسی منفی آنلامدا حؤکومت‌لرین نه قده‌ر دیکتاتور و یا دئموکراتیک اولدوقلاری‌نین گؤستریجیسینه چئوریلدی. اعتیراف نه دئمک‌‌دیر؟ 1. …
Read More “عرب دئوریمی: ایشگنجه و اعتیراف | ایواز طاها”
نئچه گون اؤنجه سایین همت شهبازی‌دن بیر مقاله اوخودوم: «مئدیا و پست‌مدرنیزم». اؤزـ اؤزومه دئدیم کئشکه بئله‌جه یازیلمایایدی. منه ائله گلدی کی، مقاله گئنللیکله بیر یانلیش دوشونجه اوزه‌رینده قورولوب. پست‌مدرنیزمین منیمسه‌نیلمیش آنلامی ایله باغلی بدیهی بیر یانیلما. بوندان کده‌رلنمه‌یه بیلمزدیم. چونکی همت بی دوشونجه یولچوسو اولان آزساییلی آدام‌لاریمیزدان‌دیر. و اونون خیرداجا سهوی‌نین رئزونانسی بؤیوک اولا …
Read More “سیاستدن گؤزه‌للییه کئچیرم | ايواز طاها”
شعر و دوشونجه‌نین ایلگی‌سیندن دانیشماق ایسترکن، بو گون‌لر آردیجیل تکرارلانان «دوشونر شاعیر» مؤوضوعسونا قاییتماق ایسته‌میریک. بیلیرسینیز ایندی شاعیرین یاخشی‌سیندان آد چکدیکده اونون شعرینده، فلسفه‌نی آختارماغا باشلاییرلار. بونون شعرینده فلسفه وار. بو جومله سانکی شعری ال چاتماز زیروه‌یه قالدیریر. بونون هاردان گلدییینی بیلیریک. بو، آذربایجان جومهوريیتینده ایل‌لرجه شاعیردن اسیرگه‌نمیش دوشونجه موتیولرینه قاییدیر؛ انسانین دوشونجه مرکزینده دایانمیش …
Read More “شعر و دوشونجه: والئری، هؤلدئرلین، افلاتون، و هایدگئر | ایواز طاها ایله موصاحیبه”
دوخسانینجی ایل‌لردن بری، شعریمیزده «نورمال دیله قارشی عصیان» آدلاندیرا بیله‌جه‌ییمیز بیر دوروم یارانیب: یئنی سؤزجوکلر قوندارماق، آلیشمادیغیمز سؤزبیرلشمه‌لرینی گئنیش اؤلچوده قوللانماق، ترجومه‌دن گلمه یازی طرزی، آیری دیل‌لردن آلینما ایمگه‌لر و باشقا دیل‌لرده دوشونوب اؤز دیلیمیزده یازماق. ایندی شاعیرلر یئنی دیل قوندارماقدا بیربیرینه آمان وئرمیر. بو، بیلهرکدن دیله قارشی پلانلاشدیریلمیش قورغو [توطئه] دئییل، شعرین نئجه‌لییی ایله …
Read More “بیلیم دیلی اؤلدورور، شعر ایسه دیلی دیریلدیر | ایواز طاها”
اینسان بیلمه‌دیکلری‌نین دوشمنی‌دیر. بیز آراـ سیرا “پست‌مدرنیزم” سؤزونو آغیزلاردان ائشیدیر، کاغیذلاردا اوخویوروق. بوندا قباحت یوخدور، بونا سئوینمه‌لیییک. چاغداش دونیادا اؤزونو بوتون ادبیات، اینجه‌صنعت، بیلیم و دوشونجه ساحه‌لرینه سیرامیش بو تئرمین‌له ماراقلانماغیمیز، ایره‌لی‌له‌ییشمیزین یاشیل ایشیغی‌دیر. آمما بوردا اؤنملی بیر مسئله وار: واخت اولور بیلمه‌دیییمیز ایشه باشیمی سوخور، آنلامادیغیمیز آنلاییشا قاتلاشیریق. بونونلا دا بؤیوک بیر فیکری تجروبه‌نی …
Read More “پُست‌مُدرنیزم و آرخادان آتیلان داش / ایواز طاها”
بير يئره توپلانميش ثروتين مرکزيني سوسياليزم داغيتدی، دئموکراسی ايسه اوست اوسته قالانميش قدرتين مرکزيني. بونو لويي آلتوسئر دئيير: بيز مارکس – دان بويانا اؤيرنميشيک کي، اينسانين ذهني، يادا اونون اقتصادی – سياسي – فلسفي «من»ـي تاريخين مرکزی دئييل. آيدينلانما فيلسوفلارینين و هئگل – ين عکسينه اولاراق، بونو باشا دوشموشوک کي، تاريخين مرکزی يوخدور. تاريخ ائله …
Read More “يازيچی‌نين اؤلومو: اوخوجو دؤنمی / ایواز طاها”
“غربده میستیسیزم” باره‌سینده آمریکالی فیلوسوف پروفئسور «لئگئن هاوزئن»له ایواز طاهانین دانیشیغی □ يئني دونيانين اؤزولونده دایانان راسيوناليزم (عقلانیت) سون واخت‌لاردا آنتي‌راسيوناليست‌لرین هجوم‌لارا معروض قالير. بونون سبب‌لريني آچیقلایا بيلرسينيزمي؟ ■ گلين، بير شئيي آيدينلاشديراق. سيز دئييرسينيز كي، راسيوناليزم چاغداش دونيانين اينفراستروكتورودور. اصلينده، بو، «ماكس وئبئر»دن باشلاياراق بوتون سوسييولوق‌لارين ایره‌لی سوردوکلری بير خرافات‌دير. بونون كؤك‌لرينه بلكه ده …
Read More “لئگئن هاوزئن: چاغداش غرب و عرفانی یؤنه‌لیش‌لر | ایواز طاها”