اؤزنه و ايقتيدار | س. ايسماعيل قيزي

بو ماتئريال ا. طاهانين و فردا کسکينين يازي‌لاري اساسيندا حاضيرلانميشدير.

 

«اؤزنه* [سوبیئکت] و ايقتيدار»ين باره‌سينده يازيلان متن‌لر، دئکارتدان گونوموزه قده‌ر غرب دوشونجه‌سينده هاراداسا اؤنملي بير يئر توتان اؤزنه و شعور فلسفه‌سي‌نين حاکيميتيني سارسيدان يئني بير دوشونمه فورماسيني تمثيل ائدير. 1960-جي ايل‌لردن اعتيبارن، خوصوصيله نيچه و هايدگئرين تاثيرييله اورتايا چيخان بو يئني دوشونمه بيچيمي، ميشئل فوکو ‘انتروپولوژيزم’ اولاراق آدلانديرديغي و اينسان طبيعتيني فلسفي دوشونجه اوچون چيخيش نؤقته‌سي کيمي تعيين ائده‌ن، اؤزه‌لليک‌له اؤزنه  و شعوردا سيخلاشان علمي گله‌‌يي هدف آليردي.

 اؤز اثرلرينده دوغرودان دوغرويا اؤزنه پروبلئميني هدف آلان فوکونون بو يئني تنقيدي باخيشدا توتدوغو يئر چوخ اهميتلي‌دير. فوکو اينسانين اؤزنئل تجروبسنيي آچيقلاماق اوچون اؤزنه‌نين و شعورون دئييل، او تجروبسيني قوران سؤيلم [گفتمان] سؤيلمين قارشيليقلي و چکينيلمز علاقه‌سيني گؤسترمه‌يه چاليشير. هابئله بيلگي/ايقتيدارين تاريخي آناليزيني ائتمه‌يين لازيم اولدوغونو گؤسترن فوکو بير طرفدن ايقتيدار ايله اؤزنه‌لليک آراسينداکي آيريلماز علاقه‌ني وورغولاميش: ديگر ياندان بو علاقه‌نين قورولماسيندا هومانيتار علم‌لرين اويناديغي رولو اورتايا چيخاراراق چوخ گوجلو بير علم تنقيدي گتيرميش‌دير. فوکونون بو آناليزلرده اينکيشاف ائتديردييي و ايستيفاده ائتدييي ايقتيدار مودئلي کلاسيک‌لشميش سيياست فلسفه‌لري‌نين ايستيفاده ائتدييي مودئلدن راديکال شکيلده فرقليدير. يئني بير ايقتيدار آنلاييشيندان يولا چيخان فوکو، دلي‌ليکدن جينايت/گوناها، ساغلامليقدان جينسيلييه قده‌ر داها اول اوزرينده کيفايت قدر دايانيلماميش تجروبه فورمالاري‌نين چاغداش فردين تعيين اولونماسيندا نه قده‌ر اؤنملي تئخنيکالاري‌نين تعيين ائديجيليييني گؤسترميشدير.

او بيري ياندان فوکو ايصرارلا بو تعيين ائديجيلييين آزادليغيني و ايقتيدارا قارشي ديره‌نيشي اونتماديغيني، ترسينه ايقتيدار علاقه‌سي‌نين کؤکونده دوران شئيين ‘ازادليغين عينادي’ اولدوغونو سؤيله‌يير. فوکويا گؤره آزادليغين ايستيفاده‌سي، اؤزوموزو اؤزنه اولاراق يئنيدن قورما فورماسيني آلمالي و يئني تحککوم فورمالاري چيخارمادان ايقتيدارا قارشي موقاويمت گؤسترمه‌يي مومکون ائتمه‌لي‌دير. سيياست فلسفه‌سي و هومانيتار علم‌لرده بير جيغير آچان بو گؤروش‌لرين اينجه‌ليک‌له آراشديريلديغي مقاله‌لري و دانيشيقلاري ائحتيوا ائدير “اؤزنه و ايقتيدار”** باشليقلي کيتاب.

ــــــــــــــــــــــــ

* اؤزنه [فاعل شناسا] متنده سوبیئکت یازیلمیشدیر. داها سلیسلیک اوچون بیز اونو اؤزنه ایصطلاحینی ایله دییشدیردیک.

** Authority and Subjet

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *