عرب دئوریمی: ایشگنجه و اعتیراف‌ | ایواز طاها

لیبی دئوریمینده ایستالیندن قالما جیندیر بیر گله‌نک بیردن‌بیره باش قالدیردی. بو گله‌نک سوریه دئوریمینده داها پلانلی، داها قورخونج بیچیمده یئنیدن ایستئحصال اولوندو: “اعتیراف”. بونونلا دا دئموکراتییا و دیکتاتورلوغون تانیمیندا [تعریفینده] یئنی بیر اؤلچو اورتایا چیخدی. باشقا سؤزله، اعتیراف آکسییاسی منفی آنلامدا حؤکومت‌لرین نه قده‌ر‌ دیکتاتور و یا دئموکراتیک اولدوقلاری‌نین گؤستریجیسینه چئوریلدی. اعتیراف نه دئمک‌‌دیر؟

 1.

بیر آز گئرییه دؤنه‌‌لیم: آپرئل آیی‌نین 13ـو تبریز واختییله ساعات ایکی راده‌لرینده سوریه تلویزیونو اعتیراف فئنومئنیندن بیر داها یارارلاندی. کیمسه‌نی اوتورتدولار کامئرانین قارشیسیندا، او ایسه خاریجی قوه‌لرین تاپشیریغی ایله اؤلکه‌نین تهلوکه‌سیزلییینی پوزاجاغی باره‌ده پلان‌لاری افشا ائتدی. اینسان اوتوروب اؤزونه قارشی دانیشدی، و همین دانیشیق گئدیشینده خیرتده‌یه‌جن کاروپسییایا باتیمش دؤولت قوروم‌لارینی تقدیس ائتدی.

تونس، مصر، یمن و بحرین دئوریم‌لرینده بو اعتیراف‌لاردان ایستیفاده اولونمادی. مصرده کیسمه‌نی ایشگنجه ائدیب تلویزیون ائکرانینا چیخارمادیلار. اؤلوم‌له هده‌له‌ییب ایسته‌دیک‌لری سؤزلری اونون آغزینا قویمادیلار. پولیسی، اوردوسو و مولکو پالتارلاردا بالتاچی‌لاری[1] اولان هر بیر حؤکومت، هانسی‌سا وطنداشی زورلا ائله بیر اوتوراجاقدا اوتوردا بیلر. اوتورتمورسا ندن گوجسوزلویه قاییتمیر، حؤکومتین قورولوشوندا ائله بیر غیر اینسانی عمل‌لره قارشی مؤوجود مئخانیزم‌لره قاییدیر. بیر ده “قورغو قورامی”‌نین [توطئه نظریه‌سی‌نین][2] اولماماسینا.

عومومیت‌له “قورغو باخیشی”‌نین یاردیمی ایله ایش باشینا گلمیش حؤکمدارلار، همین قورامدان گئنه‌ـ‌بولا یارارلانیرلار. به‌یه‌نمه‌دیک‌لری آخیم‌لارا، اولای‌لارا، شخص‌لره قورغو دامغاسی باسیرلار. اوْلای‌لارین ندنینی توْپلومون پوْتانسیئلینده دئییل، دیش ائتکن‌لرده [عامیل‌لرده] آختاریرلار. دونه‌نه‌جن اؤنده‌رلری اؤیَن، بو گون ده کوچه‌لره آخیشان کوتله بیردن‌بیره خاریجی قوه‌لرین أل آلتیسینا چئوریلیر. اعتیراف ایسه بو گؤزله‌نیلمز روح بیلیمسل  دییشیمین ثبوتونا چئوریلیر.

سوریه حؤکومتی ایچ چاخناشمالاردا خاریجی أل‌لرین گؤروندویونو ادعا ائدیر. بشار اسدین باش مصلحت‌چیسی دئییر کی، «اونسوز دا بیز 2005-‌جی ایلدن ایصلاحات‌لارا باشلامیشیق. آرتیق کوتله‌نین اعتیراضینا ندن قالماییب. بو چاخناشمالاردا یول‌کسن‌لر و خاریجی قوه‌لرین ألی وار.» بو ساده آرگومئنت آخماق  گؤرونسه ده عؤمورلوک حؤکمدارلارین دانیشیق طرزی‌نین آناجیزگی‌دیر.

2.

اعتیراف گوج قورولوش‌لاری‌نین کوتله‌یه قارشی ایره‌لی سوردویو آخماق آرگومئنت‌دیر. بئله کی، گیروْو گؤتوروله‌رک محبس کونجونه سیخناشدیریلیمش وطنداش‌لارین آغزینا ایسته‌نیلن سؤزلر قویولور. کوتله، تلویزیون محکمه‌سینده اؤزونه قارشی تانیق روْلوندا چیخیش ائدیر. تانیق‌لا سانیق’ین [شاهد‌له متّهمین] قوْرخونج بیرلییی. اعتیراف گئدیشینده گوج قورولوش‌لاری‌نین [قدرت ساختارلاری] ساده بیر دیله‌یی وار: «سؤیله، سؤیله‌ کی، آزادلیغین یوخلوغو سوچ دئییل، اونو کوچه یوروش‌لرینده طلب ائتمک باغیشلانیلماز گوناه‌دیر؛ دوشمنین قورغوسودور.» حؤکومتین ترس منطیقی، اوْلای‌لارین یالنیز بللی بوجاقدان اوخونوشا ایمکان یارادیر: اونون گومانینجا، اؤلکه‌نی اؤزونون عؤمورلوک آتاـ‌مولکو وارسایاراق دوشرگه شراییطینده یؤنَتمیش اؤزباشینا بیر رژیمین وارلیغیندا غیرطبیعی نه‌سه یوخدور. غریبه‌لیک اونا قارشی قالدیریلمیش عصیان بایراغیندادیر. بو عصیان توپلومون اولوملو اینتیظامیندا چات یاراداجاق گیریشیم‌دیر‌. گؤرونور، ائله بیر بایراغین اوزون سوره یئرده قالماسی سورون دوغورورسا سبب کوتله‌نین آزغینلیغیندان قاییدیر! بونون اوچون ده حؤکومت بو عصیانی هانسی‌سا قورغونون سونوجو آدلاندیریر.

سؤزسوز، بیز حؤکومت‌لرین ترس منطیقی‌نین آواند اوزونه باخمالیییق. کلله‌سی اوسته یئره قویولموش قورغو قورامی‌نین پرامیدینی [هرمینی]، اوتوراجاغی [قاعده‌سی] اوسته أیلشدیرمه‌لیییک. سونوج بللی‌دیر: قورغونون ایپ اوجو خاریجی قوه‌لرین الینده دئییل، موروثی بیر حؤکومتین ذاتیندادیر.

حافظ اسد اورتاشرقین، نئجه‌دئیَرلر، جوموهوریت قورولوش‌لو حؤکومت‌لری اوچون کؤهنه بیر گله‌نه‌یی جانلاندیردی: قبیردن قالخیب اوغلونو اؤز یئرینده اوتورتدو. سونوجدا زین‌العابدین بن علینی، حسنی مبارکی و علی عبدالله صالحی ده بو خولییا‌یا دالدیردی. عرب دونیاسی عؤمورلوک سولاله‌‌لرین شخصی مولکونه چئوریلدی. بو گیریشیم بللی بیر عایله‌نین گرگین حؤکمرانلیغینی گارانتی ائتدیسه، حؤکومتین لئگیتیملییینه ساغالماز یارا ووردو. کوتله‌وی بیلینج [آگاهی] ایسه همین دایاناجاقدا باش قالدیردی ــ سیاستین قورتولوشچو یؤنونه قاییدیش.

بیلینج عادی دورومون اورونو [محصولو] دئییل، هارداسا چاتیشمازلیق تؤره‌ننده “بیلینج قارانقوشو” ایندی‌نین باتاقلیغیندان اوچماغا باشلاییر. عرب دونیاسیندا دا بئله اولدو، آیدینلیق بیلینجین قانادیندا گلدی. آیدین  اولدو کی، قورغونون ایپ اوجو کوتله‌نین ائله بیر قورولوشا تپکیسینده دئییل، بللی رژیم‌لرین غیردئموکراتیک و موروثی ماهیتینده‌دیر. بللی اولدو کی، «قابیلییتدن عامیلییته یایینماق»[3] گره‌ک‌لی دئییل. بوردا قورغونو اینسانین ایدئال توپلوم آختاریشیندا گؤرمکدنسه، اوْنون ایزلرینی حاکیمین داورانیشیندا آرامالیییق. خالقین قالخیشیمینی دئییل، تکجه 50 ایل بوْیو حاکیمیتی جایناغیندا ساخلامیش بیر سلاله‌نین موجودیتینی هانسی‌سا قورغونون ایشیغیندا چؤزومله‌مه‌لیییک. “دیره‌نیش” دینجلییی پوزماغا یؤنلمیش کوْر ماراق‌لارین گئرچک‌لشمه‌سی دئیییل، ‌تاریخین محرکی‌دیر. دیره‌نیش، گوج قورولوش‌لاری‌نین (یونان شهر دؤولت‌لرینده‌کی پولیسین) عئینی‌لشدیریجی گؤتوروشونه قارشی أن اؤزگون [اصیل] اینسانی آکسییادیر.

ژاک رانسیئردن ایلهام آلاراق واخت آشیری دئمیشم: پوْليس، اينديکي دورومون گودوکچوسودور؛ دوزگون سياست ايسه اينديکي دورومو سوْرغويا چکمک. سياستين پوْليس يؤنو توْپلومسال گئديش‌لري اداره ائديب، جيلوْولايير. فردي صينيفلنديرير، يعني اوْنلاري گؤرونرده ساخلايير. بوتون اوْلاي‌لارا انتظام باغيشلايير، هرنه‌يي قانون چرچيوه‌سينه سيخناشديرير، آيريٌم‌لارا [استثنالارا] ياغي، يابانجي گؤزله باخير، اوْنلاري ديشلايير. معین آنلامدا ايستبليشمئنتي خائوسا تام ائگه‌من قيلماق. بوتون بونلارا قارشي چيخماق ايسه دوزگون سياستين ايشي‌دير. بو یؤنه‌لیش اینسان توپلومونون طبیعتینده‌دیر، اونا خاریجی ندن آختارماق قورغودان سوره‌ک‌لی دم ووران حؤکومت‌لرین قورغو باخیشیندان گلیر. بئله بیر اینسانی ایستنجین قارشیسیندا حؤکومت‌لرین دئمه‌یه سؤزو اولمادیغیندان کؤهنه اوسلوبا سارمانیرلار، خالقین اؤز دیلی ایله اونون علیهینه دانیشیرلار: اعتیراف.

3.

کئچمیش زامان‌لارا باخین! حؤکمدارین بوینوندا وطنداش‌لارین حاققی یوخ ایدی،  اونون اؤنونده یالنیز وظیفه‌لری واریدی. همین دؤنم‌لرده مشروعیت قازانماغین یولو زوراکیلیغین گؤستریمیندن [بازآفرینی‌سیندن] کئچیردی. مشروعیتین قیلینجا باغلی اولدوغو چاغدا بو عادی بیر یاناشما طرزی ایدی. البته قیلینج‌لا قازانیلمیش مشروعیت یالنیز قیلینج‌لا گئده بیلیردی. حاکیم کوتله قارشیسینا اؤلوب‌ـ اؤلدورمکدن باشقا بیر یول قویموردو. بیچاق سومویه دایاندیقدا وطنداش مجبورن دیره‌نیش سنگرینه سیغینیردی. سوندا ایسه ایکی واریانتین بیری آلینیردی، یا اؤلدوروب اؤزو ده یئنی آدامجیل حاکیمه چئوریلیردی، یا دا گؤرونمزین وحشی‌لیک‌له اؤلدورولوردو. بو ایکینجی واریانتدا حاکیم سوره‌ک‌لی اولاراق محکومون اعترافینا مؤحتاج ایدی. شهر اورتاسینداکی گئنیش مئیداندا توپلاشمیش جاماعاتین گؤزو اؤنونده سوچ‌لو اؤز گوناهینی بوینونا آلیردی، حاکیمدن باغیش دیله‌ییردی. بو باغیش گئنل‌لیک‌له اوْندان اسیرگه‌نیلیردی. چونکی بئله بیر تؤره‌ندن مقصد، رحمت قاپی‌لارینی آچماق دئییلدی، ان چیلپاق دهشتی کوتله‌نین بیلینیجده یئنیدن جانلاندیرماق ایدی. بئیین‌لرده فیرلانان عصیان دوشونجه‌سینی داغلاماق. محکوم بئله بیر دهشت تاماشاسیندا بوتون اینسانی حاق‌لاریندان سویوندورولموش سوْیوت حئیوانا چئوریلیر، ان آغیر ایشگنجه‌لردن دوْلایی جان تاپشیریردی. آماج ایسه حاکیمین قورخونج مهابتینی یئنیدن ایستئحصال ائتمک‌ ایدی.

میشئل فوکو’نون “محبسین دوغولوشو” کیتابی بو جومله‌لرله باشلانیر: «دامی‌یَن شاهین جانینا قصد ائتدییی اوزوندن 1757-‌جی ایل مارتین ایکیسینده محکوم اولدو. او پاریس کلیساسی‌نین اساس قاپیسی‌ اؤنونده اؤز سوچونا اعتیراف ائدیب باغیش دیله‌مه‌لی ایدی. سونرا اوردان بیرجه کؤینک أینینده‌جه و بیر کیلولوق یانار موم الینده‌جه آرابا ایله گرئو مئیدانینا آپاریلمالی، اورادا برپا اولونموش قاپوغا باغلانمالی ایدی. سونرا کؤکسو اوددا قیزاردیلمیش ماققاش‌لا یاریلمالی، بودلار و بالدیرلارین عضله‌لری ‌دوغرانمالی، شاهین جانینا  قصد ائتمیش ساغ الی بیچاق توتموشجاسینا کوکورد اودو ایله یاندیریلمالی ایدی. محکمه حؤکمونده دئییلیردی: گؤوده‌سی‌نین ماققاش‌لا یاریلمیش یئرلرینه ارگین قورغوشون، قاینار یاغ، یانار کیتره و أریدیلمیش موم تؤکولسون. نهایت بدنی دؤرد آتلا ترس یؤن‌لرده چکیلیب شاققالانسین، گؤوده‌سی و شاققالانمیش بدن اورگان‌لاری یاندیریلسین، کولو یئلده سوورولسون.» محکمه حؤکمو بوندان داها دا سرت بیچیمده یازیق محکومون اوزه‌رینده اویغولاندی. بو گئدیشده، حاکیم اؤز مشروعیتینی سانیقین اؤزونه قارشی سؤیله‌دیک‌لری اعتیرافدان آلماغا چالیشدی.

4.

بشر تاریخینده دؤولتچی‌لییین آیریلماز خیردالیق‌لارینا چئوریلمیش بئله دیوان توتمالار، نییه یالنیز 18-‌جی یوزایللییین سون‌لاریندان اؤز فونکسیاسینی ایتیردی. آز مدت سونرا اؤزونه قارشی ایشله‌مه‌یه باشلادی. نییه بئله بیر وحشیلیک‌لر 16-جی لویی‌نین باشینی‌نین گیوتین‌له آتدیریلماسینا گتیریب چیخاردی؟ تانیق سانیق یئرینده اوتوردو.

جاوابی اینسانین “وظیفه” آغیرلیغیندان “حاق” آنلاییشینا کئچمه‌سینده آختارمالیییق. اوْرتا چاغدا اینسانین حؤکومت قارشیسیندا یالنیز وظیفه‌سی واریدی. چونکی گوج صاحیب‌لری اؤز مشروعیت‌لرینی یا گؤیدن آلیردیلار، یا دا قیلینجدان. آمما رنسانسدان باشلایاراق “حاق” مسئله‌سی قابارماغا باشلادی. اینسان، وظیفه‌ ایله یاناشی حاق قازانمالی اولدو. بو، قاچیلماز ایدی. اؤرنه‌یین سؤیله‌دیییمیز اولایدان جمی دوققوز ایل اؤنجه شارل مونئسکیو “قانون‌لارین روحو” کیتابیندا اجرا، یارغی و قانون وئریجی اورگان‌لاری بیربیریندن آییرماقلا حاکیمیتی بوخوو قیرمیش گوج سیمگه‌سیندن سوْروملو [مسئولیت‌لی] بیر قوروم حالینا گتیرمه‌یه چالیشیردی. آدی چکیلن اثرده عثمانلی‌دا بوتون گوج استورکتورلاری‌نین بیر شخصین الینده توپلانماسی‌نین فاجیعه‌وی سونوج‌لاریندان سؤز آچیردی: «اوچ حاکیمییتین سولطانین الینده بیرلشدییی تورک‌لرده دهشت‌لی ایستیبداد حؤکم سورور. تصووور ائدین بئله بیر اؤلکه‌نین وطنداشی نئجه دورومدادیر. اورادا هر بیر قوروم قانون‌لارین اویغولاماسی رولوندا قانون‌وئریجی کیمی اؤزونه وئردییی تام حاکیمییته مالیک‌دیر. او، هامییا مجبوری اولان قانون‌لار بیچیمینده‌کی ایستنجی [اراده‌سی] ایله بوتون دؤولتی داغیدا بیلر؛ بوندان علاوه، محکمه حاکیمییتینه مالیک اولماقلا، تک-تک حؤکم‌لر بیچیمینه سالینمیش ایراده‌سییله هر بیر وطنداشی یوخا چیخارا بیلر». 18ـ‌جی یوزایللییین آوروپاسیندا بئله بیر بصیرتین قارشیسیندا گوج اؤز جللاد گؤرکمینی آرتیق نمایشه قویا بیلمزدی.‌

دئمیرم گوجون ایشگنجه ایمکان‌لاری توکه‌نیر. آیدینلانما دؤنمی گلیر و تاریخی سوره‌ج سونوجوندا دؤولتین جزاـ‌وئریجی اوْلاناق‌لاری [امکان‌لاری] گیزلینه چکیلمه‌یه باشلاییر. حقوقی نورمالار و یئنی زیندان فئنومئنی بو دییشمین نتیجه‌سی کیمی اؤزونو گؤستریر. ایشگنجه وارسا دا داها حاکیم اونون دهشت‌لی اویغولانماسینا اؤیونه بیلمیر. کوتله‌نین گؤزو قاباغینداکی اعتیراف‌لار گئتدیکجه یوْخا چیخیر، یا دا آرخا پلانا چکیلیر. سانکی اعتیراف، اوْلومسوز [منفی] بیر گؤستریجییه چئوریلیر: هانسی اؤلکه‌ده اعتیراف وارسا دئمک او اؤلکه ‌هله ده فئودالیزم دؤنمینی یاشاییر. باشقا سؤزله، گوجون دموکراتیک اولوب اولماماغی‌نین بیر شرطی همین فئنومئن‌له باغلی اوْلور.

ایندی همین اؤلچو ایله عرب دؤولت‌لرینی ده‌یرلندیرمک اولار: تونس و مصرده بو اعتیراف‌لاردان ایستیفاده اولونمادی. دئمک حؤکومت سؤیله‌فنیلن‌لر قده‌ر غیردئموکراتیک دئییلمیش. اوْلای‌لارین سونراکی آخاری دا بونو گؤستردی. لیبیده اولدوقجا ناشی طرزده، سوریادا ایسه تام پلانلی بیر بیچیمده اعتیراف‌لاردان فایدالاندیلار. بونون اوچون مصر دئوریمی 300 قوربانلیق وئرمک‌له اوغور قازاندیسا، لیبی و سوریا خالق‌لاری 30000 قوربانلیق وئرمه‌لی اولاجاقلار. بیزیم بو اؤلچو ایله سوریه‌نی اورتاشرقین ان غدار حؤکومتی کیمی تانیماق اولار. مبارک موعالیجه اولونماق اوچون عرب امیرلیک‌لریندن شرم‌الشیخه قاییدا بیلدیسه، بشار اسد ییخیلدیقدان سونرا یالنیز صدامین گیزلندییی یووایا سیغینا بیلر.[4]

5.

اعتیراف‌لار یالنیز بللی سانیقین [متهمین] قارانلیق بوجاق‌لاردا وحشیجه دیندیریلیب تلویزیون اکران‌لارینا چیخاریلماسی‌نین گؤستریجیسی دئییل. اعتیراف حؤکومتین ظاهیرن ساغلام گؤرونن گؤوده‌سینده‌کی آغیر آلازلیق‌لاری [خسته‌لیک‌لری] گؤرونره چیخاریب، یئنیدن ایستئحصال ائدن اوْلغودور. آلازلیق‌لار ایسه آز دئییل: کوتله‌‌دن چکینمه، اونلارا بالقوه دوشمن‌لر گؤزو ایله باخما، اؤزونه گووه‌نسیزلیک، عدالتسیزلیک، رانت‌لار، گوج و ثروت قایناق‌لاری‌نین پایلانیش یوْلاق‌لار‌‌نین قاپانیشینی. ایندی اعتیراف، حؤکومتین توتالیتار ماهیتی باره‌ده‌کی مفکوره‌‌لری اوست‌بیلینجیمیزه داشیییر؛ سانیق، باغلی اولدوغو کوتله‌نی محکوم ائتدیکده حاکیمین مشروعیتینده چات یارادیر. مدرنیته‌دن باشلایاراق اینسان “حاق” قازانیر، و حاق دؤنمینده اعتیراف ایکی باشلی ایشلک تاپیر. حاکیم، اعتیراف ائده‌نین بوغاز دلیییندن اؤز قورخوسونو باییرا اوفورور. اعتیراف یالنیز قارانلیق کونجده دیندیریلمیش سوچ‌لونون روحونو پارچلامیر. پولیسین مومیالانمیش گؤوده‌سینه جیزیق‌لار چکیر. بونونلا دا سیاسی قورولوشون ظاهیری بوتؤولویونو پارچالاییر. لئنگستون هيوزون بير شعرينده آغ‌دريلي بيريسي قارا دريليني دويونجا أزيشديريب، آغزي­نين، بورنونون سويونو بيربيرينه قاتير. سوْنرا قارادريلي­نين باشينا چيغيرير: «دور آياغا دئنن کي بيزيم اصيل سوي‌کؤکوموزه اينانيرسان!» آغ دریلی‌نین بئله‌جه “تأیید دیلنچی‌لییی” نه‌یی گؤستریر؟ قارادریلی اونون سوی کؤکونون اؤزگون اولدوغونا اینانمیر، بو ایسه آغ‌دریلی‌نین اوستونلویونه دایره اوتوروشموش سؤیلمی [گفتمانی] داغیلما اوچورومونا سوروک‌له‌ییر.

اعتیراف اؤزونه قارشی ایشله‌ییر. چونکی تام یالان بیر آکسییا اولدوغو اونون بیچیمیندن آیدین اولور. ايلک اؤنجه فرد اؤز منلييينه قارشي اعتيراف سوزگجيندن کئچمه­لي­ اولور. سونرا اؤز ازلي نيسگيليني دئییل، يوردونون درديني دئييل، قودرتين داش اوره­يينه جالانان ايضطيراب­لاري هايقيرماق مجبورییتینده قالیر. قودرتين ديله‌يي ابدي قالماق­دير، سانیق‌دان ايسه بو ابدييتي اونا باغيشلاياجاغيني اومور. گیزلی ساخلانیلماسینا جان آتیلان بو ایستک‌لر، اعتیراف اثناسیندا سؤیله‌نیلن سؤزلرده دئییل، اعتیرافین فورماسیندا اؤزونو افشا ائدیر. 

6.

هله ده بیر سورو جاوابسیز قالیر: یاخشی بس “گوج” بو پارادوکسیکال مسئله‌یه نییه بویون قویور؛ حاکیم اونا قارشی یؤنلمیش اعتیرافین قورخونجلوغونا نییه دوروش گتیریر؟

جاواب ساده‌دیر. چونکی حؤکومت، اوْنو کونجه دیره‌میش کوتله‌نین تله‌سیک ضربه‌سیندن بو آن، بوردا یایینماق ایسته‌ییر. او، قومارا قورشانیر. اوزون سوره‌ اونا گره‌ک‌لی اولان مشروعیتی‌‌نین بیر بؤلومونو قوربان وئره‌رک، عاجل تهلو‌که‌نی باشیندان سوْوماق ایسته‌ییر. بئله بیر دورومدا حاکیم ایندیکی تهلوکه‌نی (خالق عصیانینی) قارشیلاماق اوچون اوزون سوره‌لی مشروعیتی‌نین هامیسینی دا قوربان وئره بیلر، اؤز جانینی دا.

__________________

[1]  عرب سیاسی ادبیاتینا یئنیجه داخیل اولموش تورک کؤک‌لو “بَلطَجیّه” سؤزجویو “بالتاچی‌لار” آنلامینی داشییر. مقصد ایسه دئوریمچی‌لره سالدیران مولکو پالتارلی دؤولت قولدورلاری‌دیر.

[2] زياد غصن سوریه بعث پارتیاسینا باغلی تئشرین قزئتی‌نین 15 حُزیران‌داکی باش‌سؤزونه بئله بیر باشلیق سئچیر: «دعاه الجهل والتخلف» [جاهیل‌لیک و گئریچیلیک داعی‌لری]. یازیدا فتنه‌نین دیش اؤنده‌رلری و خاریجی اویدو تلویزیون کانال‌لاری‌نین قورغولاریندان سؤز گئدیر. بلال الفايز ده همین قزئتین 16 حزیران ساییسیندا ده گئتمیش «الامه العربيه و”نظرية المؤامره” أم حقيقه المؤامرة؟!» [عرب امتی و قورغو قورامی و یا قورغونون حقیقتی] باشلیقلی مقاله‌سینده عرب دونیاسینداکی یئنی قورغولاردان دانیشیر. سن دئمه آمریکا‌نین ساغ ألی حسنی مبارکی دئویرمیش مصر گنج‌لر حرکاتی، خاریجی‌ قوه‌لرین قوزغوسونون سونوجو ایمیش! تونس دئوریمیندن سونرا قذافی ده بونا یاخین بیز سؤز دئدی: تونس خالقی زین‌العابدین بن علینی دئوریمکده بؤیوک سهوه یول وئردیلر.

 

[3] «قابیلییتدن عامیلییته یایینماق» قورغو قورامی‌نین باشلیجا مئتودلاریندان بیری‌دیر. بو حاقدا گله‌جکده گئنیش دانیشاجاغیق.

[4] اؤزباشینا حؤکومت، آلتئرناتیولرینی ده اؤز گورکمینده گؤرمک ایسته‌ییر. قذافی، لیبی موخالیف‌ دوشرگه‌سی‌نین خانیم‌لارینا سیستئماتیک تجاوز آماجی ایله‌ عسکرلره شهوت درمان‌لاری پایلاتدیریر. بونون جاوابیندا دئوریمچی‌لر ده بنزه‌ر تپکی‌لردن چکینمیرلر. هابئله “الجماهیریه” آدلانان لیبی دؤولت تلویزیونوندان یاییلان اعتیراف‌لارا جاواب اوْلاراق بنغازی‌دن وئرلیش‌ یایان دئوریمچی‌لره باغلی “لیبیا الحره” تلویزیونو توتوقلانمیش قذافی‌ قولدورلاری‌نین اعتیراف‌لارینی سسلندیریر.

2 Replies to “عرب دئوریمی: ایشگنجه و اعتیراف‌ | ایواز طاها”

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *