نئچه گون اؤنجه سایین همت شهبازی‌دن بیر مقاله اوخودوم: «مئدیا و پست‌مدرنیزم». اؤزـ اؤزومه دئدیم کئشکه بئله‌جه یازیلمایایدی. منه ائله گلدی کی، مقاله گئنل‌لیک‌له بیر یانلیش دوشونجه اوزه‌رینده قورولوب. پست‌مدرنیزمین منیمسه‌نیلمیش آنلامی ایله باغلی بدیهی بیر یانیلما. بوندان کده‌رلنمه‌یه بیلمزدیم. چونکی همت بی دوشونجه یولچوسو اولان آزساییلی آدام‌لاریمیزدان‌دیر. و اونون خیرداجا سهوی‌نین رئزونانسی بؤیوک اولا بیلر. مسئله‌نی باشادوشدویوم قده‌ر بیر اوخوجو کیمی سایین یازارا چاتدیرماق ایسته‌ییردیم کی، ایکینجی مقاله گلدی: «شعر سینیرسیزدیر». بوردا دا اوخشار بیر پروبلئم گؤزه چارپیردی. سورون منه غریبه گلمه‌دی چونکی نئچه ایل اؤنجه مقاله‌نی اولدوغو کیمی یارپاقدا وئرمیشدیم.
ایندی کی، “شعر وارلیغین ائوی دیر” باشلیقلی کیتابین اوچونجو باسیمی ایشیق اوزو گؤروب، همت بی ده او جاوابی آزاجیق دییشیک‌لیک‌لرله یئنیدن عرصه‌یه گتیریب، من ده تصورلریمی قلمه آلیرام. گومانیمجا بو دیالوگ دوشونجه چئوره‌میزه ایینه اوجویجا یارارلی اولا بیلر.
بیر یاندان سایین تنقیدچی‌نین واخت آییریب کیتابیمی دیققتله اوخودوغونا میننتدارام، او بیری یاندان ایسه تنقیدین بؤیوک بؤلومو ایله راضیلاشا بیلمیرم. بونون اوچون یایغین اولان تعارف‌لری قیراغا قویاراق کونکرئت بیر دیل‌له مطلبه کئچیرم: منجه بو تنقیدین باشلیجا چاتیشمازلیق‌لاریندان بیری تانینمیش تئرمین‌لره ایسته‌نیلن تانیم‌لارین [تعریف‌لرین] یوکلنمه‌سی‌دیر. بوردا “ایدئولوگییا، عدالت، لیریکا، سیاست، اوخونوش، چوخ‌سسلی‌لیک” کیمی تانینمیش تئرمین‌لر بعضن تاندیغیمیز معنادا ایشلنمیر، بو ایسه آردی‌ـ آردینا سورون‌لار تؤره‌دیر. بوندان علاوه تنقیدین آنلاتیم طرزینده غریبه‌لیک گؤزه چارپیر. بئله کی، بعضن علمی آرگومئنته رعایت ائتمه‌دن سؤزجوک‌لر بیربیری‌نین یانیندا اوتورور. اؤرنک:
«توپلومسال شعر اینسان‌لارین سربست ایچ فردیتی‌نین قورولوشونو دوزنله‌مکله یاناشی، توپلومسال مسئولیت (قایغیجیللیق) یارادان دویغوسال قایغی‌جیللیقلا بیرلیکده اعتراضلی باخیشینی و اونون قوروملاشما (نهادینه) گره‌یینی دیرچلتملی دیر و توپلومون اؤزلویونو سؤنوک بیر دورومدا دئییل ترسینه زامانین توپلومسال تاریخینی اعتراضلی دیالئکتیکله گؤسترمه‌لی‌دیر. سوسيولوژيك قایغیجیللیق یانغیسی (دلسوزی جامعه‌شناختی)، توپلومسال شعرین صمیمیت و صداقتینی آرتیریر».
بونلار کونکرئت آنلامی اولمایان سؤزجوک‌لر توپلوسودور. “دویغوسال قایغیجیلیق [قایغیچیلیق]”، “سربست ایچ فردیتین قورولوشو”، “توپلومون اؤزو سؤنوک بیر دوروم دئییل ترسینه زامانین توپلومسال تاریخینی اعتراضلی دیالئکتیکله گوسترمه‌لی‌دیر”، “توپلومسال شعرین صداقتی” و هامیسیندان غریبه “سوسیولوژیک قایغیجیللیق یانغیسی (دلسوزی جامعه‌شناختی)” کیمی عیباره‌لرین اساسی یوخدور.
«دویغو دوشگونلوک و اویدورماچیلیق شعرده اؤته‌ری‌دیر. شعر یالنیز لیریزمی منیمسه‌مکله و بو لیریزمده ایمگهچیلییه اوغراماقلا «دیلین سینیرلارینی پوزا» بیلر. چونکو صیرف اویدورماچیلیق، شعری رومانتیزمین قارشیسیندا قویاجاق. شعرین (او سیرادان ایمگه‌چی‌‌لرین) اساس غایه‌سی رومانتیزمین علیهینه چیخماقدیر.»
گراماتیک باخیمدان یانلیش یازیلمیش “دویغو دوشکونلوک و اویدورماچیلیق شعرده اؤته‌ری‌دیر” نئجه بیر حؤکم‌دور، نه دئمک ایسته‌ییر؟ بونون آردینجا گلن جومله‌لر ده ضدیتلی‌دیر. چونکی اونلاردان بئله چیخیر کی، شعرین اساس ایشله‌وی اویدورماچیلیق‌دیر! هابئله “دیلین سینیرلاری‌نین پوزولماسی”یندان مقصد نه‌دیر؟ بو، دیلین گئنیشلنمه‌سی آنلامینی داشیییرسا قباحت هاراسیندادیر؟ “ایمگهچیلییه اوغراماقلا دیلین سینیرلاری‌نین پوزولماسی” نه‌یه اساسلانیر؟
مقاله‌نین اکثر بؤلوم‌لرینده بئله‌جه آرگومئنت‌لر ایره‌لی سورولور کی، اونلارا بیربیر توخونماق سایین اوخوجولارین حوصله‌سینی تالان ائده بیلر. بونون اوچون من یالنیز بئش مسئله‌یه توخونور، تنقیدده گئنیش یئر آلمیش “اوخونوش”لا باغلی اولان بؤلومه یازدیغیم حیصصه‌نی ایسه سونرایا ساخلاییرام. چونکی بو، اؤزونلوکده باشقا بیر مقاله اولابیلر. (آنجاق منیم بوردا باشلیجا غایه‌م کیتابیمی ساوونماق دئییل، دیالوگ ایچینده حقیقتی آختارماق‌دیر.)
1.
ایدئولوگییا
سایین تنقيدچي سانکی به‌یه‌نمه‌‌دییی هر بیر قاورامین آدینی قویور ایدئولوگییا. بئله بیر تصور ایسه ایسته‌نیلن تصدیق‌لره گتیریب چیخارمیر. سونوجدا غریبه دوروم آلینیر: سیاست پیس‌دیر؛ ایدئولوگیییا (البته اؤزگه‌نین ایدئولوگییاسی) چیرکین بیر فئنومئن‌دیر؛ شعر ده سیاسی اولمامالی‌دیر، آمما توپلومون قاباغیندا مسئولیت داشیمالی‌دیر. اؤرنک‌لر ایسه آز دئییل:
«ایدئولوگییا گله‌نكسل دَیرلری (ارزشهای سنتی) دیریلتمک و اونو ساخلاماق آنلامینا آرخالاناراق هر بیر یئنی‌چی‌لیین قارشیسینی آلیر.»
بیرینجیسی، حرفی آنلامدا بو جومله دوزگون دئییل، ایدئولوگییانین گله‌نک و یا یئنیلیک‌چیلیک‌له بئله‌جه (و یا منطیقی) ایلگیسی یوخدور. حتتا ایدئولوگییانین قاتی دوشمنی اولان ناپولئون دا بئله‌جه دوشونموردو. ایکینجیسی، سووئت‌لر بیرلییینده رسمی ایدئولوگییا، سؤزون دوزگون آنلامیندا، گله‌نک‌له دؤیوشدو. بیزده‌کی گله‌نه‌یین گئریجی، داغیدیجی و مانعه‌چی گوجونو کئچمیش سووئت مکانیندا گؤرمه‌دیک. بو ایسه هر بیر یئنیلییه گنئیش میدان آچدی. باخمایاراق کی، بو اوغور تام دئییلدی، یوخسا 90ـجی ایل‌لردن سونرا گله‌نک‌دن گلمه خورافات، قیسمن ده اولسا، یئنیدن قوزئی آذربایجان توپلومونا قاییتمازدی.
منجه سایین یازار ایدئولوگییایا قارشی ایدئولوژیک بیر دیل‌له دانیشیر. البته بونو بؤیوک چاتیشمازلیق کیمی قلمه وئرمک ایسته‌میرم. چونکی بوندان داها آجی سورون وار. ایندی سارتر گئریده قالیب. 2000ـجی ایلدن گئنیش وسعت آلمیش درین “سول” دوشونجه‌سینده آیدین اولوب کی، سیمگه‌سل اینتیظام (یعنی توپلوم، دیل) اؤزونو آنجاق ایدئولوژیک بیچیمده آنلاتماغی باجاریر. باشقا سؤزله دئسک، بیز هامیمیز ایدئولوژویک دیلده دانیشماغا محکوموق. بونو اونون اوچون وورغولاییرام کی، تنقیدده گئدن جومله‌لرین چالاریندان بئله بیر فیکیر دویولور: ایدئولوگییانین ایرنج ماگنئتی‌نین ائتکی دایره‌سیندن قیراقدا اوتوراراق اونو قولای‌لیق‌لا چؤزومله‌ییب پیس‌له‌مک اولار.
دیل ماهیت‌جه بیر یاندان شعریت قوخوسونا، او بیری یاندان ایسه ایدئولوگییا چیرکابینا بوشلاشمیشدیر. باشقا سؤزله، ژیژکدن ایلهام آلاراق دئیه بیله‌رم کی، ایدئولوگییا گئرچکلیک‌لری (اؤرنه‌یین توپلومسال ماراق‌لاری) دییشیب ساختالاشدیریب گیزلتمیر، عکسینه، ایدئولوگییانین مسیتیک گوجو اولمادان گئرچکلیک اؤزونو یئنیدن اوره‌ته بیلمیر. “گئرچکلیک” گؤرونمک اوچون تحریفه مؤحتاج‌دیر!
2.
عدالت
بیلیرم علمی آراشدیرمالار گئدیشینده بعضن هانسی‌سا سؤزجویو معین آنلامدا قوللانماق مجبوریتینده قالیریق. لاکین اؤنجه وورغولادیغیم کیمی اوزه‌رینده ائوره‌نسل [جهانشمول] اوزلاشما یارانمیش “سیاست ایدئولوگییا، عدالت و صوفیزم” کیمی تئرمین‌لره کئفیمیز چکن آنلامی یوکله‌مه‌ییمیز بیزی آچمازدا قویا بیلر:
«ایواز طاها شعرین ایدئولوگییایا قاتلاشدیغینی شعرین شعارچی‌لیغا اوغرادیغینا گتیریب چیخارماسینی سؤیله‌دیکدن سونرا، شعرده عیرفان و عدالت کیمی آنلاییش‌لارین یئر آچماسینی وورغولاییر. ظنیمجه بو آنلاییش‌لار (عیرفان و عدالت) اؤزو ده بیر نوع ایدئولوگییادیر. عیرفانی، یالنیز صوفیزم آنلامدا توتماساق یازیچی ایله راضیلاشا بیلریک. چونكو عیرفان بیر نوع شهودی دویغودور، اونو لیریکایا دا چئویرمک اولار. صوفیزم ایسه یالنیز اؤز یاراشیغینا گووه‌نن بیر آنلاییش‌دیر و بو آنلامدا ایدئولوگییا ایله عینی قاپی‌یا چیخیر».
بو آبزاسدا کؤکلو یانلیشلیق‌لار بوراخیلیب. بوردا عرفان‌لا صوفیزم باره‌سینده سؤیله‌نن‌لرین و یا عرفانین لیریکایا چئوریلمه‌سی‌نین دقیق اساسی یوخدور. بیرینجیسی، دئییلیر “عرفان شهودی بیر دویغودور”. گومانیمجا تنقیدده “شهودی بیلیک [معرفت]” یازیلمالی ایدی (فلسفه کیمی استدلالی، حدیث کیمی اکتسابی بیلییه قارشی اولاراق). هابئله صوفیزم یالنیز اؤز یاراشیغینا گوونن بیر آنلاییش دئییل. دوغرودور صنعت‌له عرفانین اورتاق نؤقطه‌لری وار. هر ایکیسی اؤزه‌ر‌ک [درونماندگار] بیر ائورن یاراتماغا چالیشیر. صنعت اؤز باغیمسیز بؤلگه‌سینی بو دونیادا یاراتماق ایسته‌ییر، عرفان ایسه باشقا میثالی بیر دونیادا. قارغی ازلی قارلیغی آختاریر. آنجاق صوفیزمده بئله بیر تهلوکه وار: یاشامی مؤوهوم ضرورته قوربان وئرمک ایمکانی. هله‌لیک بونونلا ایشیمیز یوخدور. سؤز اخلاقین باشلیجا قاورامی اولان “عدالت”ده‌دیر.
“عدالت” دموکراتیانین اکیز تایی‌دیر، هر ایکیسی ده اؤزگورلوکدن قیدالانمالی‌دیر. تنقید اولونان کیتابین اوچونجو باسقیسیندا دئمیشم: بير يئره توپلانميش ثروتين مرکزيني سوسياليزم داغيتدي، دئموکراتيا ايسه اوست‌اوسته قالانميش قودرتين مرکزيني. بونجا اؤنملی بیر تئرمین بو خیردا جومله‌یه سیغیشماز: “عدالت آنلاییشی ایدئولوگییادیر.” عدالت اینسانی اینسان ائدن اوچ کاتئقوریادان بیری‌دیر. باشقا ایکیسی ایسه حقیقت و گؤزه‌للیک‌دیر. بو بؤلگونو کانتا بورجلویوق. کانت، حقيقت آختاريشيني بيليمه تاپشيردي، عدالتي اخلاقا، گؤزه‌للييي ده اينجه‌صنعته. بو بؤلگونون بعضی گؤزله‌نیلمز سونوج‌لاری بوردا سؤز قونوسو دئییل، سوز عدالتین قونوموندان گئدیر.
3.
عؤهده‌لیک
تنقیدین بیر يئرینده دئییلیر:
«دوغرودور لیریکا، شعرین اَن دولغون و یوموشاق اولان باشلیجا اؤزللییی‌دیر آنجاق ریاکار و قورغوچولوقلا (حیله) مشغول اولان سیاسی شعرین قارشیسیندا، سئوگی و محبت‌له یاناشماق خیریستیانلیغین «بیر اوزونه شیلله وورسالار او بیری اوزونو ده چئویر» اؤیودچولویونه بنزه‌ییر. ایواز طاها سیاسی شعری رد ائتمکله یاناشی سوروملولوغو دا رد ائدیر. بو دا سوروملولوغون دؤزومجول و یاخود دؤیوشکن و مبارزه داشییجی یانلیش آنلامیندان ایره‌لی گلیر».
بو آبزاسين بيرينجي جومله‌سينده “ليريكانين يوموشاق اؤزه‌لليك اولماسي” كيمي غريبه سؤزبيرلشمه‌سيندن (ليريكا صفت دئييل، اسم‌دير) و “سياسي شعرين قارشيسيندا سئوگي محبت‌له ياناشماق” كيمي گراماتيك سهوه گؤز يومساق دا يئنه ده پروبلئم اورتادان قالخمير.
سون جومله‌دن باش آچمیرام. لیریکا سؤزوجویو ایستئثنا اولماقلا بیرینجی جومله‌نین ایسه منیم کیتابیما دخلی یوخدور. چونکی کیتاب سئوگی‌نین چوروک آنلامینا توخونماقدان چیکینر. لیریکایا گلدیکده من تئوردور آدورنونون ماراقلی فکیرینی آچیقلامیشام. آدرونو لیریکادا بیر یاندان مالارمانین اؤزله‌دییی آرین شعره یاخینلاشمانی گؤرور، او بیری یاندان ایسه ایجتیماعی بیر اعتراضی سئزیر. من بو مسئله‌یه هله‌لیک گئنیش توخونمورام، چونکی “آنجاق شعر” آدینی داشیان نؤوبتی اثریمده اونا گئینش یئر وئرمیشم.
عؤهده‌لیییه گلدیکده ایواز طاها شعرده هانسي عؤهده‌لییه قارشی چیخیر؟ من بونو دئییرم: عؤهده‌لیک شعرین قاباغینا آماج کیمی قویولمامالی‌دیر، شاعیرین ایچیندن گلمه‌لی‌دیر. کانتین سؤیله‌دییی “آماجسیز آماجلی‌لیق” بودور. منجه سايين تنقيدچي بو فرقی اونوتدوغو اوچون یازی‌لاریندا اساسن شعرین ائستئتیک قورولوشو و یا بیچیمی ایله ایشی اولمور، عؤهده‌لیییه قوللوق ائتسین دئیه ایچیم‌لری [مضمون‌لاری][1] اخلاق بوجاغیندان ده‌یرلندیرمه‌یه باشلاییر. یازی‌لاریندا شعرین داها چوخ ایچیمدن عیبارت اولدوغونو گؤرور. دایم تنقید آلانیندا اخلاق بیلگین‌لری‌نین اوغراشمالی اولدوغو سؤزلرله دانیشیر: صمیمیت، صداقت، ریاکارلیق، جسارت.
اخلاقین آدی چکیلمیشکن منیم ده بیر اخلاقی اؤیود وئرمه‌یه حاققیم چاتسایدی سایین قلمداش‌لاردان بونو ریجا ائده‌ردیم: گؤزه‌للیک فلسفی ساحه‌سینه گیریشدیکده «صمیمیت، صداقت، ریاکارلیق، جسارت» کیمی سؤزلره قیرمیزی قلم چکیلمه‌‌لی‌دیر. چونکی ظاهیرده گؤروندویونون ترسینه اولاراق، گؤزه‌للیک آلانیندا اخلاقی ده‌یرلندیرمه‌لر گوج قورلوشولاری‌نین الینده سوء ایستیفاده آراجی اولاراق اینسانا قارشی ایشله‌ییر. اينجه‌صنعتي (و سون مقامدا اينساني) تانري، دين، اولوس و حؤکومت کیمی عُلوی خیره قوربان وئریر.
اخلاق باخیمیندان سعدي‌نین «دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز» عباره‌‌‌سینی ماکیاوئلیزمین آنایاساسی کیمی گؤرمک اولار، آنجاق ائستئتیک آلاندا گؤزه‌للیک مسئله‌سی اخلاقدان ایره‌لیده دایانیر.
4.
سس یوخسا آنلام
تنقیدده “آنلام”لا “سس” عینی فرض ائدیله‌رک باشقا بیر یانلیشا یول وئریلیر: “نئچه‌آنلاملی‌لیق”لا “نئچهسسلیلیک” دییشیک سالینیر. سونرا بئله‌جه دییشیک سالینمانین اوستونه سهولر قالانیر. تنقيد ده بئله بير جمله وار: «من… نئچهسسلیلیک مسئله‌سینی ایواز طاهانین یاناشدیغی دیلچیلیک باخیمندان یوخ، ائسئتیک و صنعتکارلیق بوجاغیندان آچیقلاماق ایستردیم». مسئله بوراسیندادیر کی، نه من مسئله‌نی يالنيز دیلچیلیک باخیميندان آنالیز ائتمیشم، نه ده سایین تنقیدچی‌نین آچیقلاماسی ائستئتیک ماهیت داشیییر. ائستئتیکا دویوسال [حسی] آلغی‌نین بیلیمی‌دیرسه بو جومله‌نین قونومو نه‌دیر: «تک سسلی شعرلرده هر بیر سوز اؤز آنلامیندا ایشله‌نیر، حالبوکی نئچه سسلی شعرلرده سؤزجوک‌لر چئشیدلی آنلام داشیدیغینا گؤره شعری دیرلندیریر». جومله باشقا یؤندن ده یانلیشدیر. بئله کی، “نئچه‌سسلی” سؤزونون دقیق آنلامینا دیققت یئتیریلمه‌دن سونراکی سطیرلر ایسته‌نیلمز بیر مفکوره‌یه کؤکله‌نیب گئدیر.
نئچه سسلی‌‌لی‌لیک (پولی فونیک‌لیک) سؤزونو من او کیتابدا نئچه آنلاملی‌لیق معناسیندا ایشلتمه‌میشم، بؤیوک باختین’دن ایلهام آلاراق متنده هر آغیزدان باشقا بیر سس چیخماسینی وورغولامیشام؛ هر هانسی “من”ین اؤزگو سسی وار. سؤز بوندادیر کی، شعرده گئنل‌لیک‌له بیرجه “من”ین سسلندییی اوچون نئچهسسلیلیک اولمور، تکیل اؤزنه [فاعیل] دانیشیر. بو، شعرین چئشیدلی آنلامی‌نین اولماماسی معناسیندا دئییل. (گون‌لرین بیرگونو دییشمز کیملیک‌لر داغیلیرسا بلکه بیر اؤزنه‌نین اؤزو ده نئچه سسله دانیشا بیلدی). بو اولای شعره رغمن روماندا یئترینجه باش وئره بیلیر. دوستایئوسکی‌نین سسی اثرلرینده‌کی قهرمان‌لارین سسیندن اوجا دئییل، اونلارین بیری‌دیر. راسکولنیکوف بیر سسله دانیشیر، داستایئوسکی ایسه باشقا سسله. بونون اوچون باخیتن’ـه گؤره رومان آچیق توپلومون ژانری‌دیر، شعر ایسه قاپالی. جمیل مئریج ده بونو باشقا فاکت‌لارلا اوْنایلاییر.
5.
پولیس و پولیتیکا
«شعرین قالارغی‌لیغی، یالنیز اؤز گوجونه اینانماقلا یوزولور.»
گؤره‌سن بو جومله نه دئمک ایسته‌ییر؟ شعرین خیرینه شعار وئریر، یوخسا باشقا بیر آنلامی داشیییر. من چالیشیرام مومکون بیر آنلامی اوندان چیخاریم: شعر دیش عالمه ارجاع ائتمیر. منیم بو قاوراییشیم البته سایین تنقیدچی‌نین جوشقونلوقلا ایشاره ائتدییی عؤهده‌لییین معین آنلامی ایله اویوشمور. چونکی تنقیدده گؤز اؤنونه آلینیمش عؤهده‌لیکدن مقصد شعرین هانسی‌سا عُلوی خیرین قوللوغوندا دایانماسی‌دیر. بو ایسه شعرین اؤزدؤنوشوم [خودارجاع] ماهیتی ایله ضددیر. بس سایین قلمداش نه دئمک ایسه‌ییر؟
آدی چکلین جومله‌دن اؤنجه و سونرا گلن جومله‌لر داها پروبلئماتیک‌دیر:
«واختیلا… سیاسال شعری توپلومساللیقدان اوزاق، شعارچی و تاريخسل رئپورتاژ کیمی آچیقلامیشدیم. سیاسال شعری گئرچک‌لییی قوندارمالاشدیریر دئیه آلدادیجی و گئريچي شعر کیمی سونموشدوم… شعرین قالارغی‌لیغی، یالنیز اؤز گوجونه اینانماقلا یوزولور، آنجاق سیاستین اؤته‌ری ماهیت داشیدیغینا گؤره، اونون قالارغی‌لیغینا اینانماق اولماز. او یالنیز یاراتدیغی آجی‌لاریلا قالارغی اولور.»
بوردا هانسی آرگومئنته سؤیکه‌نه‌رک “سیاستین اؤته‌ری ماهیت داشیدیغی”ندان دانیشیلیر؟ اساسن “اؤته‌ری ماهیت” نه دئمک‌دیر؟ بس سیاست اولمایان یئرده “اولای” هانسی چاتدا باش وئره بیلر؟ سیاست اولمایان یئرده مؤوجود دورومو نئجه دییشمک اولار؟ وارلیغین اولوملو اینتیظامی‌نین (باشقا سؤزله مؤوجود دورومون) اؤیره‌نیلمه‌سی بیلیمین گؤره‌وی‌دیرسه، “اولای” یاراتما وظیفه‌سی سیاستین اوزه‌رینه دوشمورمو؟ ارسطودان توتموش لویی آلتوسئره‌دک، ژاک رانسیئردن توتموش جورجو آگامبئنه‌دک، پولیس‌له پولیتیکانی بیربیریندن آییریرلار. اونلار سیاستچی‌دن دانیشارکن همیشه سیاستین حقیقی آنلامینی دیل‌لری‌نین آلتیندا ساخلاییرلار. سایین تنقیدچی ایسه ساده بیر گومانلا سیاستی ییخیب سورویور.
منجه سیاست‌چی‌لرین تؤره‌تدییی فاجیعه‌لر بیزی سیاستین گئرچک آنلامیندان یاییندیرمامالی‌دیر. چونکی قوزئیده گؤرمکده اولدوغوموز “سیاستسیزلیک” اولغوسو، توپلومو أیلنجه باتاقلیغینا سوروک‌له‌یه بیلر. ایشیق اوزو گؤره‌جک بیر اثریمده دئمیشم: سياست اساسن تکذیب‌چی‌دیر. محض بو اؤزه‌‌للیییندن دولایی صنعت‌له ده عینی جبهه‌ده دایانیر. سیاستی گوج قورولوش‌لاري (پوليس) ایله قارشی قارشییا قویمالیییق. پولیتیکانی پولیسدن آییرمالیییق. پولیس کيمليک‌لري نظام‌لي بيچيمده پايلايير؛ توپلومون هر بير آيرينتيسي‌نين، هر بير اويه‌سي‌نين يئريني دقيق معينلشديرير. سياست بو سيستمي داغيتما گيريشيمي‌دير[2]. ياراديجيليق، يالنيز بو داغيديجيليقدادير کي، سياست‌له ال‌ـ‌اله وئرير.
پوليس اينديکي دورومون گودوکچوسودور؛ دوزگون سياست ايسه اينديکي دورومو سورغويا چکمک. بونلاري بيربيريندن آييران سينير، تيترک و سيويق اولسا دا آنلاملي‌دير. سياستين پوليس يؤنو اجتماعي گئديش‌لري اداره ائديب، جيلوولايير. بیرئی‌لری [فردلري] بللی چرچیوه‌لرده صينيفلنديرير، باشقا سؤزله اونلاري گؤرونرده ساخلايير. پولیس بوتون اولاي‌لارا اینتیظام باغيشلايير، هرنه‌يي قانون چرچيوه‌سينه سيخناشديرير، آيريم‌لارا [ایستئثنالارا، موخالیف دوشونجه‌لره] ياغي، يابانجي گؤزله باخير، اونلاري ديشلايير؛ ايستبليشمئتي establishment خائوسا تام حاکيم قيلماق. بوتون بونلارا قارشي چيخماق ايسه دوزگون سياستين ايشي‌دير. بو ايسه يالنيز سياستدن گؤزه‌للييه کچمک‌له گئرچکلشير. ژاک رانسيئره گؤره، سياستدن گؤزه‌للييه کئچمک سياسالين ذاتيندادير.
______________________
[1] یئنی اثریمده “ایچیم” تئرمینینی مضمونون content قارشیلیغی کیمی ایشلتمیشم. بو، فورما آنلامینی داشییان “بیچیم” سؤزو ایله ده سسله‌شیر.
[2] ژاک رانسیئر’ین ایره‌لی سوردویو بو ماراقلی بؤلگونو جورجو آگامبئن کیمی باشقا فیلوسوف‌لار دا تکرار ائدیرلر.