● منجه بو تئرمین‌لر باشقا دیللرده سسلشمه‌دییی کیمی، بیزیم ده دیلده سسلشمه‌یه بیلر. اؤرنک اولاراق، اینگیلیسجه، آلمانجا، فرانسیزجا و باشقا دیللرده سؤزو گئدن ایکی تئرمین‌لر سس‌لشمیر. بو ایکی سؤزجویون سسلشمه‌سی سؤزجوکده یانلیش قورولوشا یول آچمازدیسا، سسلشمه‌سی‌نین هئچ سورونو[پروْبلئمی] اولمازدی.
● هر سوْن‌اَک‌ین[پسوندین] اؤزونون داشیدیغی بیر گؤره‌وی وار. سؤز دوزلدیجی سوْن‌اَک‌لر، آدلارا و یا سؤزجوک‌لرین کؤکونه آرتیریلاراق یئنی قاورام‌لار اوره ته بیلیرلر. «بیچیم» سؤزجویونو اؤرنک اولاراق گؤتورسک، بورادا «ایم» سوْناَکی، سؤزجویون کؤکونه و یا همن امرینه آرتیریلمیش و فوْرم آنلامینی وئرن سؤزجوک دوزلدیلمیشدیر. دئمه‌لی، «ایم» سوْناَکی، سؤزجویونون کؤکونه آرتیریلان اَک‌لردندیر[وندلردندیر].
«ایچیم» سؤزجویونه گلدیکده، بیزیم دیلده ایکی «ایچ» واردیر؛ بیریسی «ایچمک»له[نوشیدن، Drink] باغلیدیر. کؤکو ایسه بودور؛ «ایچ» [بنوش] . ایکینجی‌سی ایسه «ایچ»، «داخیل، درون» آنلامیندادیر. موحتوا و یا مضمون آنلامینی ایفاده ائتمک اوچون ایکینجی « ایچ» دن یارارلانماق لازیم. «ایم» اَکی، کؤکه(امر فورماسینا) آرتیریلیرسا، دئمه‌لی بورادا «ایچیم» سؤزجویونون قورولوشوندا اولان «ایچ»، بیرینجی نؤوع «ایچ»دیر. چونکی، «ایم» اَکی ، دیلیمیزده اولان سؤزجوک‌لره باخدیغیمیزدا، کؤکه آرتیریلمیشدیر؛ بیچیم، ییغیم، آخیم، باخیم، باسیم، یاییم، آرتیم،ایچیم[جرعه آنلامیندا، gulp]، سئچیم و بیر چوخ سؤزجوک‌لر بو قوراللادیر. او اوزدن ده «ایچیم» ائشیدنده « بیر ایچیم سو » ایفاده‌سی خاطیرلانیر. بیچیم سؤزونده اک فعله آرتیریلیر، «ایچیم»ده ایسه آدا.
● «ایم» سوْناَکی، سؤز دوزلدیجی اَک اولاراق آدا آرتیریلارمی؟ یعنی ایکینجی آنلامدا اولان «ایچ»ـله[داخل، درون] بیرلشه‌رک Content قاورامی‌نین گؤسترگه‌سینه[Sign ، نشانه] چئویریله بیلرمی؟ بو سوْرونون جاوابی مسئله‌نین باشقا بیر طرفینی ده آچیقلاییر. بیزیم دیلیمیزده بیرینیجی شخص یییه‌لیک اَکی اولان «ایم»-ی [ منیم ائویم ، اوشاغیم، کیتابیم] نظره آلماساق، «ایم» اَکی، آنجاق سؤزجویون کؤکونه آرتیریلا بیلر. باشقا بیر مسئله‌نی ده سؤیله‌مک گرکیر؛ دیلیمیزده «ایم» اَکی‌نین آدا آرتیریب- آرتیریلماماسی‌نین آختاریشینا چیخساق، بیر ایکی اؤرنک تاپمیش اولاجاغیق. اؤرنک اوچون «دیلیم»[Slice] سؤزجویونو تاپاجاغیق. بورادا ایسه «ایم» اَکی ایله دوزلدیلمیش «دیلیم»، قالیجی صیفت کیمی اورتایا چیخمیشدیر. یعنی سانکی آدی ایتمیش صیفتدیر؛ بیر دیلیم آلما- بیر دیلیم قارپیز. آلما و یا قارپیزی گؤتوررسک، قالیجی صیفت‌له اوز- اوزه‌ییک. دئمه‌لی، بورادا دا «ایم» سوْناَکی، آددان آد دوزلتمه‌میشدیر. بو اوزدن منجه، «ایچیم» ایکینجی آنلامی نظره آلساق بئله، بو قورولوشلا دوزه‌لدییینده سوْرونلو بیر تئرمین اولار.
● آذربایجان تورکجه‌سینده دوشونجه‌لریمیزی ایفاده ائده‌جک اوْلاناق‌لار[ایمکان‌لار] بوْل اولدوغو حالدا، ایندیکی یایقین اولان آذربایجان تورکجه‌سی هئچ ده بونون عؤهده‌سیندن گلمیر. اینسانا ساده‌جه یئییب، ایچیب، یاتماغی آنلادان سؤزجوک‌لر لازیم دئییل. اینسان دوشونور و بو سویوت[موجرد] دوشونجه‌لری، دیلده یانسیتماق اوچون سؤزجوک‌لر- تئرمین‌لر گرکیر.
ایش ائله گتیریب کی، بیز تئرمین سوْرونو آدلی بیر سوْرونلا اوزلشمیشیک. منجه بو سوْرونو آردادان قالدیرماغا تورکیه تجروبه‌سی بؤیوک یاردیم ائدیر. بیر سیرا آرخاداش‌لار، آنادولو تورکجه‌سی‌نین قارشیسیندا، فارسجا اینگیلیسجه سؤزجوک‌لرینه گؤسترمه‌دیک‌لری دیره‌نیشی، تپکی‌نی گؤسترسه‌لر ده منطیق[اوس‌دئیی] و آنادولو تورکجه‌سی‌نین آرخاسینداکی گوج، آذربایجان تورکجه‌سینی تورکیه تجروبه‌لریندن یارارلانماغا مجبور ائده‌جکدیر. دیللر، بئله‌جه ایجتماعی اوْلقولاردان ائتکی‌لنیرلر. بیز، اؤزتورکجه سؤزجوک‌لرینین قارشیسیندا دیرنمه‌مه‌لیییک. بو سؤزجوک‌لر تورکیه‌نین تک‌اْلینده( اینحیصاریندا) دئییل، تورکجه‌میزین سؤز وارلیغی‌دیر.
منجه، بیز تورکیه‌ده قوللانیلان بیر چوخ تئرمین‌لری فوْنئتیک باخیمدان آذربایجان تورکجه‌سینه اویغونلاشدیراراق ایشله‌ده بیلریک (آذربایجان‌دا ایشلک اولان تورکجه تئرمین‌لره اوستونلوک وئرمک شرطی ایله). سایین ایواز طاها بو قونودا یاخشی چالیشمیش و تورکیه تورکجه‌سیندن چوخ یاخشی یارارلانان یازارلاریمیزداندیر. بعضن تورکیه‌ده بیر قاورامی آچیقلاماق اوچون قوللانیلان تئرمین‌لرین اَن دوْغماسینی سئچیریک. اؤرنک اوچون تورکیه‌ده ایشلک اولان «یاپیسالچیلیق» و «قورولوشچولوق» تئرمین‌لری آراسیندا سئچیم ائتمه‌لی اوْلدوغوموزدا، «قورولوشچولوق» تئرمینینی سئچن‌لریمیز آز اوْلمور و یا بیر سیرا تئرمین‌لری ایشلتمکدن چکینیریک؛ اؤرنک اوچون «کندلشمه» تئرمینینی «شهرلشمه»[شهری شدن] یئرینه ایشلتمکدن چکینیریک [باخمایاراق کی، «باشکند» سؤزجویوندن اوْ قدر ده قاچینمیریق!]. دئمک، هر تئرمین، قارشیسیندا بیر منطیق اساسیندا فرقلی توتوموموز اولور. منجه «ایچه‌ریک» تئرمینی قوْنوسوندا بو تئرمینی ایشلتمه‌مه‌یه دایر ندن‌لر اورتادا یوْخدور. اونا گؤره ده بیز، «ایچه‌ریک» تئرمینینی قوللانماقدان چکینمه‌مه‌لی‌ییک. باشقا دئییشله، ایچه‌رمک [ائحتیوا ائتمک] –دن تؤره‌نن «ایچه‌ریک» تئرمینی قوللانماماغا بیر ندن گؤرمورم.